E180029
  ruit icoon
Laatste revisie: 17-04-2020

E180029 - Voorstel voor een verordening betreffende de instelling van een Europese stabilisatiefunctie voor investeringen



In deze ontwerpverordening initieert de Europese Commissie de instelling van de Europese stabilisatiefunctie voor investeringen (EISF). Deze stabilisatiefunctie zou lidstaten moeten helpen om beter in te spelen op snel veranderende economische omstandigheden en hun economie te stabiliseren in het geval er grote assymetrische schokken optreden.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in commissie Eerste Kamer.

nationaal

Op 25 juni 2019 nam de commissie kennis van het verslag van de Eurogroep en Ecofinraad van 13 en 14 juni 2019 (21.501-07, AN) en besloot de onderwerpen in het verslag te betrekken bij het informele kennismakingsgesprek met de minister van Financiën dat op 10 september 2019 plaatsvond.

Europees

Op 15 april 2020 stuurde de minister van Financiën een kwartaalrapportage over de stand van zaken lopende EU-wetgevingsonderhandelingen op het terrein van het ministerie van Financiën mee bij het verslag van de Eurogroep van 7 en 9 april 2020. Daarin staat dat het voorstel is besproken tijdens de informele ECOFIN van september 2018, en in ambtelijke voorportalen van de ecofin/eurogroep. Omdat lidstaten het niet eens zijn over de wenselijkheid van een stabilisatiefunctie zijn de onderhandelingen over de verordening niet gestart (bijlage bij 21.501-07, BNPDF-document).


Kerngegevens

volledige titel

Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raadbetreffende de instelling van een Europese stabilisatiefunctie voor investeringen

document Europese Commissie

COM(2018)387PDF-document, d.d. 31 mei 2018

rechtsgrondslag

Artikel 175, lid 3, VWEU

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein


Behandeling Eerste Kamer

Op 25 juni 2019 nam de commissie kennis van het verslag van de Eurogroep en Ecofinraad van 13 en 14 juni 2019 (21.501-07, AN) en besloot de onderwerpen in het verslag te betrekken bij het informele kennismakingsgesprek met de minister van Financiën dat op 10 september 2019 plaatsvond.

Op 4 december 2018 heeft de commissie het verslag van de Eurogroep van 19 november 2018 (21.501-07, X) voor kennisgeving aangenomen.

Op 30 oktober 2018 is de brief met vragen naar aanleiding van het BNC-fiche aan de minister van Financiën verstuurd. Op 23 november 2018 heeft de minister van Financiën zijn antwoord gestuurd. De commissie Financiën heeft op 27 november 2018 kennis genomen van het verslag van een schriftelijk overleg.

Op 16 oktober 2018 gaf de fractie van de PvdA aan schriftelijke inbreng te leveren over het voorstel naar aanleiding van het BNC-fiche. Daarnaast werden tijdens de vergadering de brieven inzake de geannoteerde agenda's van de Europese Raad, de Raad Algemene Zaken en het verslag van de vergadering van de Eurogroep en Ecofinraad van 1 en 2 oktober 2018 (21.501-02, R; 21.501-20, W; 21.501-07, T) voor kennisgeving aangenomen.

De commissie Financiën besloot op 2 oktober 2018 het voorstel voor een verordening voor een Europese stabilisatiefunctie voor investeringen (COM(2018)387) in behandeling te nemen.


Behandeling Tweede Kamer

Op 10 januari 2019 is een verslag van een schriftelijk overleg van de commissie Europese Zaken van de Tweede kamer met de minister van Buitenlandse Zaken vastgelegd over de geannoteerde agenda van de Raad Algemene Zaken van 8 januari 2019 (21.501-02, 1942)

Op 13 december 2018 hebben de commissies Financiën en Europese Zaken van de Tweede Kamer schriftelijk overleg gevoerd met de minister van Financiën over verschillende onderwerpen in het kader van het MFK (22.112, 2761). Het BNC-fiche over onderhavige conceptverordening kwam ook in het schriftelijk overleg aan de orde.

Op 26 september 2018 hebben fracties inbreng geleverd voor schriftelijke vragen over de verordening voor een hervormingsondersteuningsprogramma en het bijbehorende BNC-fiche.

Op 17 september 2018 heeft de commissie Financiën in de Tweede Kamer een brief gestuurd aan de bewindspersonen van het ministerie van Financiën met een aantal vragen en opmerkingen over de MFK-voorstellen. De regering heeft deze vragen op 9 oktober 2018 beantwoord.


Standpunt Nederlandse regering

In zijn fiche van 10 juli 2018 geeft het kabinet aan geen voorstander te zijn van een stabilisatiemechanisme voor de eurozone om de gevolgen van economische schokken op te vangen. Deze schokken zouden al opgevangen moeten worden, middels de huidige regels, door lidstaten die voldoen aan hun middellangetermijndoelstellingen en geen hoge staatsschulden hebben. Daarnaast zien de leden van het kabinet het versterken van de bankenunie en de kapitaalmarktunie als schokabsorberende maatregelen en zorgt het Europees Stabiliteismechanism (ESM) als laatste mogelijkheid voor het verstrekken van leningen. Ook merken zij op dat ''een centrale stabilisatiefunctie prikkels bij individuele lidstaten om verstandig beleid te voeren kan verkleinen.''

Het kabinet is in beginsel positief over de bevoegdheid van de Europese Unie, maar zegt nog wel de doelstelling van de Commissie te bevragen in het kader van de rechtsbasis. De subsidiariteit van het voorstel ziet hij zowel positief als negatief. Positief, omdat het voorstel publieke investeringen van de EU ondersteunt. Negatief, omdat er al fondsen en waarborgen bestaan die zich richten op publieke investeringen en het kabinet lidstaten in staat acht rekening te houden met schokken door middel van automatische stabilisatoren in nationale begrotingen.

Wat betreft de proportionaliteit van het voorstel is het kabinet negatief in verband met de Europese vangnetten die nu al bestaan.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

De Europese Commissie constateert dat tijdens de crisis is gebleken dat de afzonderlijke lidstaten van de eurozone beperkte middelen hebben om grote asymmetrische schokken op te vangen. Sommige landen verloren daardoor de toegang tot de financiële markten. In een aantal gevallen heeft dit geleid tot een aanhoudende recessie en negatieve overloopeffecten naar andere lidstaten. In deze ontwerpverordening initieert de Europese Commissie daarom de instelling van de Europese stabilisatiefunctie voor investeringen (EISF). Deze stabilisatiefunctie zou lidstaten moeten helpen om beter in te spelen op snel veranderende economische omstandigheden en hun economie te stabiliseren in het geval er grote assymetrische schokken optreden. Deze stabilisatiefunctie zou moeten bestaan naast de structuurfondsen en het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM) en een mogelijke rechtsopvolger hiervan.

Volgens het voorstel krijgt de Commissie de bevoegdheid om financiële steun te verlenen aan lidstaten die te maken hebben met een grote asymmetrische schok, door leningen op te nemen op de financiële markten of bij financiële actoren en deze middelen door te lenen aan de betrokken lidstaten. Deze lidstaten kunnen zo hun (hiervoor in aanmerking komende) overheidsinvesteringen in stand houden. Daarnaast wordt voorzien in een rentesubsidie waarmee de betrokken lidstaat de rentekosten op de verstrekte lening kan dekken. Voor het verlenen van deze steun gelden volgens het voorstel enkele strenge toekenningscriteria, gebaseerd op een dubbele werkloosheidsdrempel. In het impact assessment bij het voorstel worden verschillende opties voor de nadere uitwerking van een stabilisatiefunctie geschetst.


Behandeling Raad

Op 15 april 2020 stuurde de minister van Financiën een kwartaalrapportage over de stand van zaken lopende EU-wetgevingsonderhandelingen op het terrein van het ministerie van Financiën mee bij het verslag van de Eurogroep van 7 en 9 april 2020. Daarin staat dat het voorstel is besproken tijdens de informele ECOFIN van september 2018, en in ambtelijke voorportalen van de ecofin/eurogroep. Omdat lidstaten het niet eens zijn over de wenselijkheid van een stabilisatiefunctie zijn de onderhandelingen over de verordening niet gestart (bijlage bij 21.501-07, BNPDF-document).

De Eurogroep van 17 februari 2020 besprak een rapportPDF-document dat is opgesteld door de ambtelijke werkgroep van de Eurogroep, over de noodzaak, inhoud, modaliteiten en omvang van een intergouvernementele overeenkomst (IGA), waarmee aanvullende middelen voor een IGA zouden kunnen worden vastgelegd. Ten behoeve van de besluitvorming over het MFK zal het rapport doorgestuurd worden naar de Europese Raad. Hiermee geeft de Eurogroep opvolging aan het verzoek van de Eurotop van 13 december 2019 om spoedig te rapporteren over geschikte financieringsopties voor een begrotingsinstrument voor convergentie en concurrentievermogen (BICC).

De minister van Financiën stuurde op 14 oktober 2019 een kwartaalrapportage over de stand van zaken lopende EU-wetgevingsonderhandelingen op het terrein van het ministerie van Financiën mee bij het verslag van de bijeenkomst van de Eurogroep en Ecofinraad op 9 en 10 oktober 2019. Daarin staat dat de onderhandelingen met betrekking tot het voorstel inzake de Europese stabilisatiefunctie voor investeringen nog niet zijn gestart, omdat lidstaten het niet eens zijn over de wenselijkheid van een stabilisatiefunctie (bijlage bij 21.501-07, AW).

Tijdens de Eurogroep van 16 en 17 mei 2019 hebben lidstaten opnieuw van gedachten gewisseld over een begrotingsinstrument voor convergentie en concurrentievermogen (BICC). Onderhavig verordeningsvoorstel diende als basis voor de gesprekken over BICC.

Op 19 november 2018 is tijdens de Eurogroep gesproken over een aparte eurozonebegroting voor convergentie, concurrentiekracht en stabilisatie binnen het Meerjarig Financieel Kader (MFK). De Nederlandse regering is niet overtuigd van de noodzaak van een stabilisatiemechanisme voor de eurozone, maar ziet meer kansen voor structurele hervormingen.

Tijdens de informele Eurotop op 18 oktober 2018 besprak men tijdens de lunch en marge over de toekomst van de EMU.

Met de geannoteerde agenda voor de Raad Algemene Zaken van 16 oktober 2018 heeft de minister van Buitenlandse Zaken een overzichtPDF-document meegestuurd over de behandeling van de sectorale wetgevingsvoorstellen, de betreffende BNC-fiches, het verantwoordelijke departement en de behandelende Raadsformatie.

De Eurogroep heeft op 1 oktober 2018 van gedachten gewisseld over de werking van automatische stabilisatoren.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

Op 29 november 2018 heeft de Commissie voor Werkgelegenheid en Sociale Zaken (EMPL) van het Europees Parlement een adviesPDF-document uitgebracht over het voorstel.

Op verzoek van het Europees Parlement publiceerde de Europese Centrale Bank op 9 november 2018 een adviesPDF-document over het voorstel.

Op 4 oktober 2018 hebben de commissies voor Budget en Economische en Financiële zaken van het Europees Parlement een rapportPDF-document uitgebracht over het voorstel.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling in Comité van de Regio's

Het Europees Comité van de Regio’s publiceerde op 6 december 2018 een adviesPDF-document over het voorstel.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

De subsidiatriteitsdeadline voor het voorstel was 24 september 2018.

Op 20 september 2018 heeft de Spaanse Cortes Generales een resolutie aangenomen waarin zij aangeeft het voorstel in lijn met het subsidiariteitsbeginsel te achten.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Alle bronnen