E090125
Laatste revisie: 01-07-2013

E090125 - Voorstel voor een verordening betreffende de instelling van Eurodac voor de vergelijking van vingerafdrukken ten behoeve van een doeltreffende toepassing van Verordening (EG) nr. [.../...] (tot vaststelling van de criteria en instrumenten om te bepalen welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van een verzoek om internationale bescherming dat door een onderdaan van een derde land of een staatloze bij een van de lidstaten wordt ingediend) (herschikking)



De Europese Commissie heeft op 11 oktober 2010 opnieuw een gewijzigd voorstel ingediend. In het voorstel zijn de bepalingen over de toegang voor rechtshandhavingsdoeleinden geschrapt. De Commissie verwacht dat de nieuwe Eurodac-verordening daardoor sneller kan worden aangenomen.

Met het gewijzigde voorstel d.d. 10 september 2009 wilde de Europese Commissie in de eerste plaats rekening houden met de resolutie van het Europese Parlement en de uitkomst van de onderhandelingen in de Raad. Verder wilde de Commissie aan de rechtshandhavinginstanties van de lidstaten en Europol toegang verlenen tot de centrale gegevensbank van Eurodac met het oog op het voorkomen, opsporen en onderzoeken van terroristische misdrijven en andere ernstige strafbare feiten (zie tevens dossier E090129).


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: gepubliceerd in Europees publicatieblad.

Nationaal

Op 25 mei 2012 heeft de minister voor I&A een brief gestuurd aan de commissie over de herziene voorstellen voor de Opvang- en Procedurerichtlijn. Uit een Raadsdocument d.d. 16 april 2012, dat als bijlage bij de brief is verstuurd, blijkt dat de onderhandelingen over de herschikking van de Eurodacverordening nog steeds vast zitten.

Europees

Op 20 juni 2013 is het voorstel zonder discussie aangenomen tijdens de Raad voor Werkgelegenheid, Sociaal beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken. De verordening werd op 29 juni 2013 gepubliceerd in het officiële publicatieblad van de Europese Unie.


Kerngegevens

document Europese Commissie

COM(2008)825PDF-document, d.d. 4 december 2008

rechtsgrondslag

EG-Verdrag artikel 63

commissie Eerste Kamer

beleidsterreinen

verwante dossiers


Implementatie

Verordening (EU) nr. 603/2013PDF-document werd op 26 juni 2013 gepubliceerd in Pb EU L180.


Behandeling Eerste Kamer

Op 25 mei 2012 heeft de minister voor I&A een brief gestuurd aan de commissie over de herziene voorstellen voor de Opvang- en Procedurerichtlijn. Uit een Raadsdocument d.d. 16 april 2012, dat als bijlage bij de brief is verstuurd, blijkt dat de onderhandelingen over de herschikking van de Eurodacverordening nog steeds vast zitten. Een overgrote meerderheid van de delegaties is voorstander van het opnemen van bepalingen in de Eurodacverordening die lidstaten in staat stellen hun rechtshandhavinsautoriteiten toegang te verschaffen tot de centrale Eurodacdatabase (onder strenge gegevensbeschermingsvoorwaarden).

Op 3 april 2012 heeft de commissie de brief inzake de aanbieding van het Raadsdocument GEAS voor kennisgeving aangenomen. Op 22 maart 2012 heeft de minister voor I&A een Raadsdocument aan de Eerste Kamer aangeboden over het Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel zoals het voorlag ter bespreking tijdens de JBZ-Raad van 8 maart 2012.

De commissie voor Immigratie en Asiel besloot op 17 januari 2012 om de brief en de bijbehorende dossiers die in de Kamer worden behandeld aan de orde te stellen in een mondeling overleg met de minister voor I&A. Het mondeling overleg vond op 6 maart 2012 plaats.

Op 23 december 2011 heeft de minister voor Immigratie, Integratie en Asiel een brief gestuurd aan de Eerste Kamer met een nota van het Voorzitterschap over de stand van zaken van het Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel. Hieruit blijkt dat de werkzaamheden met betrekking tot de Eurodac-verordening momenteel stil liggen.

De commissie voor de JBZ-raad besloot op 24 mei 2011 dat zij de reactie van de minister van Immigratie & Asiel van 18 mei 2011 zal betrekken bij het geplande mondeling overleg van 28 juni 2011.

Op 18 mei 2011 heeft de minister voor Immigratie en Asiel een brief gestuurd over het GEAS. De minister geeft aan dat het bij de onderhandelingen over de nieuwe Eurodac-verordening met name gaat over de vraag of de Commissie wederom met een voorstel komt dat rechtshandhavingsautoriteiten toegang verschaft tot Eurodac. Nederland is er een voorstander van om wel toegang te geven aan deze autoriteit.

Tijdens de vergadering van 10 mei 2011 constateerde de commissie dat de minister voor I&A niet voor de in de brief van 5 april 2011 gestelde reactietermijn heeft gereageerd. De commissie besloot om op 28 juni 2011 een mondeling overleg te plannen over het GEAS en asiel- en immigratiekwesties in den brede.

Op 5 april 2011 heeft de commissie voor de JBZ-Raad naar aanleiding van de bespreking van de geannoteerde agenda van de JBZ-Raad 11 en 12 april 2011 een brief gestuurd aan de minister voor Immigratie en Asiel over het Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel (GEAS). De commissie verzoekt de minister in de brief om een overzicht van de stand van zaken te geven en daarbij in te gaan op alle voorstellen voor verordeningen en richtlijnen die onderdeel van het GEAS vormen (te weten: E090123, E090124, E090125, E090133a, E100007 en E100008).

Op 9 februari 2010 heeft de commissie de brief van de minister van Justitie van 3 februari 2010 over toegang tot Eurodacgegevens voor kennisgeving aangenomen.

Op 13 oktober 2009 heeft de commissie voor de JBZ-Raad in haar vergadering gesproken over onderhavige voorstel. De commissie heeft daartoe op 22 oktober 2009 een brief aan de staatssecretaris van Justitie verstuurd, waarin het te kennen heeft gegeven kritisch te zijn over het onderhavige voorstel. In dit verband verwijst de commissie ook op een opinie van de European Data Protection Supervisor (EDPS) van d.d. 7 oktober 2009.

Op 26 mei 2009 besloot de commissie de brief van de staatssecretaris van Justitie d.d. 7 mei 2009 inzake het EU-Asiepakket in behandeling te nemen. Daarbij bleek er behoefte om aan de staatssecretaris nadere vragen voor te leggen. Hiertoe zal er een conceptbrief worden opgesteld.

Op 11 maart 2009 heeft de commissie voor de JBZ-Raad een brief aan de staatssecretaris van Justitie verstuurd, waarin zij een aantal vragen voorleggen naar aanleiding van de ontvangst van de BNC-fiche in onderhavig voorstel.

Op 3 maart 2009 heeft de fractie van Groenlinks een aantal vragen opgesteld naar aanleiding van het EU-asielpakket. De vragen zullen worden verspreid onder de commissie voor de JBZ-raad om te bezien of zij als commissievragen kunnen worden gesteld.


Behandeling Tweede Kamer

Tijdens het algemeen overleg d.d. 24 januari 2012 over de JBZ-Raad is er gesproken over het Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel.

Op 26 oktober 2011 hebben de commissies voor V&J, Europese Zaken, BZK en I&A een algemeen overleg (AO) gevoerd met de minister voor Immigratie en Asiel en de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie over onder andere het GEAS. Het verslag van dit AO is vastgesteld op 29 november 2011.

De minister voor Immigratie en Asiel heeft op 12 augustus 2011 vragen beantwoord over de schending van mensenrechten door de EU-lidstaten in asielprocedures.

Op 18 juli 2011 is het verslag schriftelijk overleg vastgesteld dat de commissie voor Veiligheid en Justitie heeft gevoerd met de minister voor Veiligheid en Justitie over de geannoteerde agenda van de informele JBZ-Raad 18 en 19 juli 2011. De minister schetst in zijn antwoorden onder meer de stand van zaken en het Europees Krachtenveld aangaande het Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel.

De Tweede Kamer heeft op 17 juni 2011 een brief ontvangen van de minister voor Immigratie en Asiel met een verslag van het gesprek dat hij heeft gehad met de Eurocommissaris voor Binnenlandse Zaken op 25 mei 2011. Er is onder meer gesproken over het Europees migratiebeleid en het Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel.

Tijdens een algemeen overleg met de staatssecretaris van Justitie op 20 mei 2009 stond onder andere het BNC-fiche behorend bij onderhavig voorstel op de agenda.


Standpunt Nederlandse regering

De Nederlandse regering oordeelt in het BNC-fiche positief over de subsidiariteit en proportionaliteit van het voorstel. De voorgestelde wijzigingen komen grotendeels overeen met de wensen van de regering en worden dan ook onderschreven. Er worden in het BNC-fiche geen kritiekpunten genoemd waarop de regering zich in de onderhandelingen zal richten. 

Uit het BNC-fiche van 13 juli 2012 over het nieuwe Eurodacvoorstel (COM(2012)254) blijkt dat Nederland voorstander is, met inachtneming van de voor bescherming van persoonsgegevens geldende kaders, van het creëren van de mogelijkheid tot raadpleging van EURODAC indien dat noodzakelijk is voor het voorkomen, opsporen en onderzoeken van terroristische misdrijven of andere ernstige strafbare feiten. De Europese samenwerking wordt daardoor efficiënter, omdat snel duidelijk wordt of de vingerafdrukken bekend zijn in de EU en in welke lidstaat. Belangrijk is dat het verstrekken van informatie over de betrokkene, zoals de personalia, een nationale aangelegenheid blijft waarbij lidstaten hun eigen nationale wet- en regelgeving blijven toepassen.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

De Europese Commissie heeft 11 oktober 2010 opnieuw een gewijzigd voorstel voor een Verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de instelling van "Eurodac" voor de vergelijking van vingerafdrukken ten behoeve van een doeltreffende toepassing van Verordening (EG) nr. [.../...] gepubliceerd. Met de inwerkingtreding van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) en de afschaffing van het pijlersysteem is het voorstel voor een besluit van de Raad ongeldig geworden. Volgens de mededeling over de gevolgen van de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon voor de lopende interinstitutionele besluitvormingsprocedures zou het voorstel formeel moeten worden ingetrokken en worden vervangen door een nieuw voorstel om rekening te houden met het nieuwe kader van het VWEU. Om de onderhandelingen over het asielpakket te bespoedigen en gemakkelijker tot overeenstemming te kunnen komen over de Eurodac-verordening, acht de Commissie het op dit moment verstandiger om de bepalingen over de toegang voor rechtshandhavingsdoeleinden te schrappen.

De Commissie verwacht dat de nieuwe Eurodac-verordening daardoor sneller kan worden aangenomen en dat dit ook een gunstig effect heeft op de tijdige oprichting van het Agentschap voor het operationele beheer van grootschalige IT-systemen op het gebied van vrijheid, veiligheid en recht (zie E090183), dat immers ook het beheer van Eurodac op zich zou moeten nemen. 

Met een gewijzigd voorstelPDF-document d.d. 10 september 2009 wil de Europese Commissie in de eerste plaats rekening houden met de resolutie van het Europese Parlement en de uitkomst van de onderhandelingen in de Raad. Verder wil de Commissie aan de rechtshandhavinginstanties van de lidstaten en Europol toegang verlenen tot de centrale gegevensbank van Eurodac met het oog op het voorkomen, opsporen en onderzoeken van terroristische misdrijven en andere ernstige strafbare feiten (zie tevens dossier E090129).

Onderhavig voorstelPDF-document van de Europese Commissie betreft een wijziging van de zogenoemde Eurodac-verordening. Eurodac is het computersysteem dat wordt gebruikt ter ondersteuning van het gemeenschappelijk asielbeleid en is bedoeld om op basis van vingerafdrukken asielzoekers te identificeren. Wanneer een persoon reeds in het systeem voorkomt, is dat een indicatie dat hij/zij in een andere lidstaat reeds een asielverzoek heeft lopen. Deze lidstaat is dan - conform de Dublinverordening - verantwoordelijk voor de afhandeling van het verzoek. Een tweede asielverzoek in een andere lidstaat is niet toegestaan.

Een evaluatie van Eurodac door de Commissie heeft uitgewezen dat het systeem grotendeels naar tevredenheid werkt. Wel zijn er enkele onderdelen die aanscherping/verbetering behoeven. Het gaat dan onder meer om:

  • het instellen van deadlines om een snelle toezending van vingerafdrukken naar de centrale eenheid van Eurodac te waarborgen;
  • het opstellen van regels om beter te waarborgen dat lidstaten persoonsgegevens uit Eurodac wissen die niet langer nodig zijn voor het doel waarvoor zij zijn verzameld;
  • het in Eurodac deblokkeren van gegevens van een toegelaten vluchteling;
  • het in Eurodac registreren van de toepassing van de discretionaire clausules op grond van de Dublin-verordening;
  • aanwijzing van de nationale autoriteiten die toegang hebben tot Eurodac-gegevens; en
  • up-date en duidelijker definities van de verschillende fases van het beheer van de database.

Op 30 mei 2012 heeft de Europese Commissie een nieuw wijzigingsvoorstel ingediend voor de Eurodac-verordening. Met dit herziene voorstel zou de door de lidstaten gewenste mogelijkheid tot inzage door rechtshandhavingsautoriteiten in de Eurodac-database worden geregeld.


Behandeling Raad

Op 20 juni 2013 is het voorstel zonder discussie aangenomen tijdens de Raad voor Werkgelegenheid, Sociaal beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken. De verordening zal binnenkort worden gepubliceerd in het officiële publicatieblad van de Europese Unie.

JBZ-Raad 6 en 7 juni 2013 (agendapunt I.5)

Tijdens de Raad bleek dat het standpunt van de Raad in eerste lezing over het verordeningsvoorstel voor het einde van juni zal worden vastgesteld.

JBZ-Raad 7 en 8 maart 2013 (agendapunt diversen)

Tijdens de Raad is de laatste stand van zaken over het voorstel besproken. Hieruit bleek dat de onderhandelingen tussen de Raad en het Europees Parlement zich in de slotfase bevinden.

JBZ-Raad 7 en 8 juni 2012 (agendapunt I. 3)

Tijdens de Raad is gesproken over het nieuwe Eurodac-voorstel (COM(2012)254). Na een korte toelichting van het voorstel door de Commissie betuigde een aantal lidstaten steun voor de Eurodac-verordening. Eén lidstaat plaatste een kritische kanttekening bij de voorgestelde bewaartermijn. Met dit herziene voorstel zou de door de lidstaten gewenste mogelijkheid tot inzage door rechtshandhavingsautoriteiten in de Eurodac-database worden geregeld.

JBZ-Raad 26 en 27 april 2012 (agendapunt I. 2)

Tijdens de JBZ-raad van 26 en 27 april 2012 heeft het voorzitterschap aangegeven dat de tijd rijp is voor de Europese Commissie om een nieuw wijzigingsvoorstel in te dienen voor de Eurodac-verordening. De EC gaf aan dat zij een nieuw voorstel verwacht te presenteren tijdens de eerstvolgende JBZ-Raad in juni 2012.

JBZ-Raad 8 maart 2012 (agendapunt 1)

Op basis van een notitie van het Voorzitterschap d.d. 2 maart 2012 heeft de Raad gesproken over het GEAS (zie voor notitie Eerste Kamer ). De Eurodacverordening is niet ter sprake gekomen.

JBZ-Raad 13 en 14 december 2011 (agendapunt 4)

Het Voorzitterschap ging kort in op het document over de stand van zaken betreffende de onderhandelingen over het gemeenschappelijk Europees asielstelsel. De gedachtewisseling die volgde, stond met name in het teken van het vroegtijdig waarschuwingsmechanisme in het voorstel voor de herziening van de Dublin-verordening (dossier E090124). De Commissie bracht naar voren dat de uitbreiding van de Eurodac-verordening voor rechtshandhavingsdoeleinden aan bod komt als er voldoende vooruitgang op de andere onderdelen van het asielpakket is geboekt.

JBZ-Raad 27 en 28 oktober 2011 (agendapunt 1)

Tijdens de Raad zal het voorzitterschap opnieuw ingaan op de stand van zaken met betrekking tot de onderhandelingen in de Raad en in het Europees Parlement over het gemeenschappelijk Europees asielstelsel (GEAS). Onder deze verzamelterm vallen diverse wetgevingsvoorstellen.

Op 21 oktober 2011 heeft de Raad een nota van het voorzitterschap ter voorbereiding van het agendapunt over het GEAS gepubliceerd. Uit de nota blijkt dat de werkzaamheden met betrekking tot de Eurodac-verordening momenteel stil liggen. De overgrote meerderheid van de delegaties blijft voorstander van de invoeging in de Eurodac-verordening van een bepaling die de lidstaten de mogelijkheid biedt hun wetshandhavingsautoriteiten onder strenge voorwaarden toegang te geven tot de centrale Eurodac-gegevensbank, ter bestrijding van terrorisme en georganiseerde criminaliteit.

JBZ-Raad 22 en 23 september 2011 (agendapunt 1)

In de Raad is gesproken over de stand van zaken betreffende de onderhandelingen over het gemeenschappelijk Europees asielstelsel (GEAS). De discussie spitste zich voornamelijk toe op de vraag of een evaluatiemechanisme en een noodmechanisme binnen de Dublin-verordening wenselijk zijn.

Nederland hecht aan een gemeenschappelijk Europees asielstelsel in uiterlijk 2012. Over het geheel genomen steunt Nederland de wijzigingen die de Commissie voorstelt om te komen tot een betere bescherming en verdere harmonisatie binnen de EU.

Informele JBZ-Raad 18 en 19 juli 2011

Het Poolse Voorzitterschap heeft de totstandkoming van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel (GEAS) als één van de prioriteiten binnen het JBZ-domein aangeduid. Het wil de onderhandelingen inzake het GEAS een nieuwe impuls geven op de volgende manier:

  • 1. 
    Het urgentiemechanisme uit de Dublin-verordening halen, of verder onderhandelen over het huidige voorstel;
  • 2. 
    Vasthouden aan het momentum dat is gecreëerd met de voortgang van de Kwalificatierichtlijn en deze doorvoeden naar andere discussies;
  • 3. 
    De Commissie komt met een nieuw voorstel inzake de toegang van rechtshandhavingsautoriteiten tot Eurodac wanneer het urgentiemechanisme in de Dublin-verordening in een apart juridisch besluit wordt opgesteld;
  • 4. 
    Een grondig debat over crisisbeheersing op het gebied van asiel en immigratie aangezien het goed bestuur van asielstelsels in lidstaten iets is wat nog niet door Europese regelgeving wordt geregeld.

Tijdens het komend half jaar zullen de herziene voorstellen van de procedure- en opvangrichtlijn een grote rol spelen in de discussie inzake het GEAS. De grootste uitdagingen in de onderhandelingen tussen de Raad en het Europees Parlement (EP) liggen in de discussie over een urgentiemechanisme in de Dublin-verordening en de toegang tot Eurodac voor rechtshandhavingsautoriteiten.

Nederland benadrukte het belang van de datum van 2012 voor de totstandkoming van het GEAS en sprak zijn waardering uit voor de hernieuwde druk van het Voorzitterschap op dit onderwerp. Het is essentieel volgens Nederland dat alle partijen (de Raad en het EP) zich bereid tonen om compromissen te sluiten. Nederland is in die context bereid een urgentiemechanisme in de Dublin-verordening te bespreken, maar alleen als laatste redmiddel dat slechts kan worden ingeroepen door lidstaten die volledig voldoen aan het asielacquis. Ten slotte gaf Nederland aan het idee van de peer-to-peer evaluaties interessant te vinden om nader te onderzoeken.

Gewijzigde voorstellen inzake het urgentiemechanisme, de peer-to-peer evaluaties en de Eurodac-verordening zullen voor september 2011 voorbereid worden door de Commissie. 

JBZ-raad 9-10 juni 2011 (agendapunt 1)

Het Voorzitterschap zal naar verwachting een stand van zaken geven met betrekking tot de onderhandelingen in de Raad en met Het Europees Parlement (EP). 

Nederland hecht aan een gemeenschappelijk Europees asielstelsel in uiterlijk 2012. Over het geheel genomen steunt Nederland de wijzigingen die de Commissie voorstelt om te komen tot een betere bescherming en verdere harmonisatie binnen de EU.

Een geharmoniseerd asielstelsel moet volgens Nederland uiteindelijk leiden tot een situatie waarin asielaanvragen in de EU op gelijke wijze worden beoordeeld. Alleen dan kunnen EU-lidstaten volwaardig samenwerken, worden subsidiaire asielstromen maximaal beperkt en kan solidariteit worden betracht met de lidstaten met de grootste asielinstroom. De harmonisering moet zich volgens Nederland daarom met name erop richten dat iedere lidstaat tot eenzelfde uitkomst van het beschermingsverzoek en het niveau van bescherming komt.   

JBZ-Raad 11-12 april 2011 (agendapunt 5)

Het Voorzitterschap lichtte de stand van zaken van de totstandkoming van het GEAS toe.

De Commissie verklaarde dat er een belangrijk onderdeel van het asielpakket is afgerond met de goedkeuring van de wijziging van de richtlijn Langdurig Ingezetenen. Er wordt voortgang geboekt op de Kwalificatierichtlijn, maar volgens de Commissie staat er een aantal punten open die in de triloog met het Europees Parlement de komende weken besproken dient te worden. De Commissie erkende de inspanningen van het Voorzitterschap op de Dublinverordening, en hoorde het verzoek van de Raad aan om de Eurodacverordening uit te breiden met toegang voor rechtshandhavingsautoriteiten. Daarnaast wees de Commissie op de noodzaak van voortgang op beide dossiers, inclusief het urgentiemechanisme in de Dublinverordening, dat alleen onder strikte voorwaarden open zal staan voor lidstaten die volledig aan het asielacquis voldoen.

Ten behoeve van de JBZ-Raad van juni a.s. zal de Commissie haar gewijzigde voorstellen indienen op zowel de Procedure- als de Opvangrichtlijn.

JBZ-Raad 2 en 3 december 2010 (agendapunt 3) 

Vermoedelijk zal dit agendapunt met name de voortgang van het Gemeenschappelijk Europees asielstelsel (GEAS) en het beleid inzake legale migratie betreffen.

Het Belgisch voorzitterschap introduceerde zijn ‘voorzitterschapstestament’ dat in de vorm van een gezamenlijk statement van België en de vier opvolgende voorzitters, Hongarije, Polen, Denemarken en Cyprus was gegoten. De opvolgende Voorzitterschappen committeerden zich om met name bij te dragen aan de totstandkoming van het Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel (GEAS) uiterlijk in 2012. Het Voorzitterschap ging onder andere op de volgende elementen in: het politiek akkoord op de uitbreiding van de richtlijn langdurig ingezetenen (de eerste keer sinds 2005 dat er weer een akkoord op het asiel- en migratiedossier is tussen Raad en Europees Parlement) en de voortgang in onderhandelingen over Eurodac. 

JBZ-Raad 8 en 9 november 2010 (agendapunt 4)

Het Voorzitterschap heeft binnen het Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel (GEAS) een aantal onderwerpen geprioriteerd, namelijk aanpassing van de Eurodac-verordening, de Dublin-verordening, de kwalificatierichtlijn en de richtlijn langdurig ingezetenen. Te verwachten is dat het Voorzitterschap een stand van zaken geeft met betrekking tot de onderhandelingen in de Raad en met het Europees Parlement. De discussie over de Eurodac-verordening spitst zich toe op het schrappen van bepalingen over de toegang voor rechtshandhavingsdoeleinden. Nederland begrijpt de aanpak van de Commissie om de toegangsmogelijkheden voor rechtshandhavingsdoeleinden uit het voorstel van september 2009 te schrappen, om zo de voortgang van de onderhandelingen over het asielpakket te bespoedigen, maar dit neemt niet weg dat Nederland er voorstander van blijft om de toegang voor rechtshandhavingsdoeleinden door opsporingsinstanties mogelijk te maken en er aan hecht dat dit alsnog voortvarend opgepakt wordt.

Het Voorzitterschap heeft gewezen op het gewijzigde voorstel voor de Eurodac-verordening dat met het oog op voortgang in het asielpakket, vanwege problemen met het Europees Parlement, is ontdaan van de toegang van rechthandhavingsautoriteiten tot het systeem. De minister voor Immigratie en Asiel heeft in zijn interventie aangegeven dat voor Nederland toegang van rechthandhavingsautoriteiten tot Eurodac belangrijk is. Met Nederland wezen veel lidstaten op de noodzaak van een gewijzigde aanpak om de voortgang van het asielpakket te bespoedigen en van een snelle start van het EASO. 

JBZ-Raad 7-8 oktober 2010 (agendapunt 5)

Het Voorzitterschap heeft binnen het Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel (GEAS) een aantal onderwerpen geprioriteerd, namelijk aanpassing van de Eurodac-verordening, de Dublin-verordening, de Kwalificatierichtlijn en de richtlijn Langdurig Ingezetenen. De andere dossiers die momenteel in onderhandeling zijn, te weten de Procedurerichtlijn en de Opvangrichtlijn, genieten geen prioriteit onder het Belgisch Voorzitterschap.

Om ook vooruitgang te boeken in de onderhandelingen over de laatstgenoemde onderwerpen is door het Voorzitterschap op 13-14 september jl. een conferentie georganiseerd over kwaliteit en efficiëntie van asielprocedures. Hier is met name gesproken over de verhouding tussen wetgevende instrumenten en praktische samenwerking en is uitvoerig stilgestaan bij de rol die EASO ('European Asylum Support Office') hierin kan vervullen. Tijdens de terugkoppeling van de conferentie op de Raad werd aangegeven dat het EASO in juni 2011 volledig operationeel zal zijn en dat de uitvoerend directeur reeds op 1 januari 2011 met zijn werkzaamheden zal beginnen.

Het kabinet is van mening, en heeft op de conferentie uitgedragen, dat de kwaliteit en efficiëntie van asielprocedures van groot belang is, maar dat niet alles op detailniveau in wetgeving hoeft te worden vastgelegd. Nederland heeft uiteengezet hoe de nieuwe asielprocedure en het stelsel waarbij in één procedure alle gronden van bescherming worden getoetst, bijdraagt aan kwaliteit en efficiëntie. Om de praktijk in lidstaten nader tot elkaar te brengen is praktische samenwerking en het delen van ervaringen nodig. Het EASO kan hier een grote rol in spelen en zou zich prioritair moeten richten op het organiseren van 'Asylum Support Teams', het verzamelen en analyseren van informatie over landen van herkomst en het verder ontwikkelen en uitrollen van het asielcurriculum.

JBZ-Raad 4 en 5 juni 2009 (agendapunt B1b)

Uit het verslag blijkt dat de voorzitter tijdens de openbare beraadslaging verslag deed van de voortgang van de onderhandelingen over alle voorstellen die deel uitmaken van het EU-asielpakket. Commissaris Barrot verwees naar de stemming die reeds heeft plaatsgevonden in het Europees Parlement. Na een lange discussie over de verschillende voorstellen bleek er overeenstemming te zijn om de voorstellen die betrekking hebben op EASO en Eurodac nog dit jaar te kunnen afronden. De onderhandelingen over de overige voorstellen lijken langer te gaan duren. Staatssecretaris Albayrak stelde dat het voorstel betreffende EASO prioriteit moet krijgen vanwege het belang van praktische samenwerking met betrekking tot de toepassing van het asiel-acquis in de lidstaten. Zij benadrukte dat Nederland geen voorstander is van tijdelijke opschorting van de Dublinverordening en dat moet worden vastgehouden aan de vastgestelde uiterste termijn 2012 voor een Gemeenschappelijk Europees Asielsysteem. Staatssecretaris Albayrak refereerde aan haar werkbezoek aan Griekenland, Malta en Cyprus en gaf aan dat de Europese Unie als geheel een bijdrage moet leveren aan de wereldwijde vluchtelingenproblematiek en dat het Europees Asielsysteem ook een antwoord dient te geven op de problemen van illegale immigratie. De voorzitter concludeerde dat de onderhandelingen over de voltooiing van een Gemeenschappelijk Europees Asielsysteem zullen worden voortgezet.

Uit de geannoteerde agenda blijkt dat dit voorstel een herziening is van Verordening (EG) nr. 2725/2000/EG van 11 december 2000 betreffende de instelling van Eurodac (de Eurodac-verordening). De Commissie stelt voor op diverse onderdelen de Eurodac-Verordening aan te passen. Thans is het agendapunt nog onderwerp van bespreking in het kader van de Raadswerkgroep. Het Tsjechische voorzitterschap is voornemens de Raad te informeren over de stand van zaken bij de onderhandelingen. In de aanvullende geannoteerde agenda zal de Kamer nader worden geïnformeerd.

Uit de aanvullend geannoteerde agenda blijkt dat onderhavige voorstel onderdeel uit maakt van het 'asielpakket' dat nog onderwerp van bespreking is in de desbetreffende Raadswerkgroep. In de Raad zal niet over onderdelen van het pakket worden onderhandeld. Het Tsjechische voorzitterschap is voornemens de Raad te informeren over de stand van zaken bij de onderhandelingen. Daarbij zullen de door het Europees Parlement aangenomen voorstellen ten aanzien van het asielpakket worden betrokken. Naar verwachting zal na deze presentatie door het voorzitterschap in de Raad een discussie worden gevoerd op hoofdlijnen.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

Op 12 juni 2013 heeft het Europees Parlement een wetgevingsresolutie aangenomen met zijn standpunt over het voorstel in eerste lezing.

Op 24 april 2013 heeft de LIBE commissie van het Europees Parlement de eindtekst die tot stand is gekomen na onderhandelingen tussen het Europees Parlement en de Raad goedgekeurd. De tekst werd aangenomen met 42 stemmen voor, 8 tegen en 5 onthoudingen. Het Europees Parlement zal naar verwachting op 10 juni 2013  plenair stemmen over het voorstel. 

Op 7 mei 2009 heeft het Europees Parlement een wetgevingsresolutie aangenomen ten aanzien van onderhavig voorstel. Het verslag steunt het voorstel van de Commissie, op voorwaarde dat er enkele technische aanpassingen worden uitgevoerd.

Op 10 maart 2009 heeft het Europees Parlement een resolutie aangenomen waarin het onder andere de invoering van een Gemeenschappelijk Europees asielstelsel (CEAS) steunt en zich verheugt over het asielbeleidsplan van de Commissie, dat als routekaart voor de voltooiing van het CEAS dient.

Ten aanzien van onderhavig voorstel heeft het Europees Parlement op 5 februari 2009 een resolutie aangenomen naar aanleiding van de bezoeken van de LIBE-Commissie aan opvangcentra in de lidstaten voor illegale immigranten en asielzoekers.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.

  • Wetgevingsresolutie over het gewijzigd voorstel voor een Verordening betreffende de instelling van Eurodac voor de vergelijking van vingerafdrukken ten behoeve van een doeltreffende toepassing van Verordening (EU) nr. […/…] (tot vaststelling van de criteria en instrumenten om te bepalen welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van een verzoek om internationale bescherming dat door een onderdaan van een derde land of een staatloze bij een van de lidstaten wordt ingediend) en voor verzoeken van rechtshandhavingsinstanties van de lidstaten en Europol om vergelijking met Eurodac-gegevens ten behoeve van rechtshandhaving en tot wijziging van Verordening (EU) nr. 1077/2011 tot oprichting van een Europees Agentschap voor het operationeel beheer van grootschalige IT-systemen op het gebied van vrijheid, veiligheid en recht (herschikking) standpunt EP Europees Parlement - P7_TA-PROV(2013)0258
    12 juni 2013
    www.europarl.europa.eu/...
  • standpunt EP Europees Parlement - P6_TA-PROV(2009)0378
    7 mei 2009
    www.europarl.europa.eu/...
  • standpunt EP Europees Parlement - P6_TA-PROV(2009)0087
    10 maart 2009
    www.europarl.europa.eu/...

Standpunten andere lidstaten (IPEX)

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Reacties Derden

In een Opinie van 7 oktober 2009 heeft de European Data Protection Supervisor (EDPS) zich zeer kritisch uitgelaten over het onderdeel van het onderhavige voorstel dat de justitiële autoriteiten toegang moet verlenen tot de databank. De EDPS betwijfelt ernstig of het voorstel wel legitiem, noodzakelijk en proportioneel is. Hij merkt op dat de strijd tegen terrorisme en andere ernstige misdrijven een legitiem doel kan zijn om de justitiële autoriteiten toegang tot persoonsgegevens te verschaffen, maar dat de noodzakelijkheid hiervan moet worden gestaafd door duidelijke en onweerlegbare argumenten, en dat de proportionaliteit van het verwerken van de gegevens moet worden aangetoond. Dat geldt in het bijzonder nu het hier om een kwetsbare groep vluchtelingen gaat, en het risico van stigmatisering op de loer ligt. Het voorstel kan noodzakelijk zijn als een duidelijke link tussen asielzoekers en terrorisme en/of ernstige misdaad kan worden bewezen. In het voorstel wordt het bewijs voor die link echter niet geleverd.

De commissie Europese Zaken van het Oostenrijkse parlement heeft op 17 april 2009 een subsidiariteitsadvies vastgesteld voor het EU-asielpakket. De commissie komt tot de conclusie dat onderdelen van de voorstellen onvoldoende duidelijk zijn om een definitief oordeel te kunnen vellen, onder meer ten aanzien van de financiële gevolgen voor de lidstaten en de mogelijke gevolgen voor secundaire migratie. De algemene conclusie ten aanzien van de conformiteit met het subsidiariteitsbeginsel luidt dat lijkt te ontbreken voor onderdelen van het voorstel, waarbij in het bijzonder wordt gewezen op de regeling voor toegang tot de arbeidsmarkt en de hoogte van de uitkeringen voor migraten.

Op 18 februari 2009 heeft de European Data Protection Supervisor (EDPS) een advies uitgebracht over onderhavig voorstel. Hij toont zich verheugd dat in het voorstel ruim aandacht wordt besteed aan het belang van de bescherming van fundamentele rechten in het algemeen en gegevensbescherming in het bijzonder. Verder benadrukt de toezichthouder het belang van volledige consistentie tussen het onderhavige voorstel en de te wijzigen Dublinverordenig (zie dossier E090124). Ten slotte wordt aangedrongen op een betere en eenduidige procedure in alle lidstaten voor het afnemen van vingerafdrukken, waarbij tevens rekening wordt gehouden met een vereiste minimumleeftijd.

  • notitie Permanente commissie van deskundigen in internationaal vreemdelingen-, vluchtenlingen- en strafrecht - CM0908
    10 november 2009
  • Eurodac gegevens [en] European Data Protection Authorities - Opinion EDPS
    7 oktober 2009
  • EU-asielpakket [en] Lidstaat - Statement Austria Nationalrat
    17 april 2009
  • Herziening van Eurodac [en] European Data Protection Authorities - Opinion EDPS
    18 februari 2009

Alle bronnen