E220028
Laatste revisie: 15-03-2023

E220028 - Commissiemededeling over de hervorming van economische governance



In deze Mededeling zet de Europese Commissie uiteen wat volgens haar de contouren moeten zijn van de hervorming van het Stabiliteits- en Groeipact en de Macro-Economische Onevenwichtigheidsprocedure.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in commissie Eerste Kamer.

nationaal

Op 15 maart 2023 is de brief met nadere vragen verstuurd aan de minister van Financiën.

Europees

Op 14 maart 2023 neemt de Ecofinraad (21.501-07, FL) naar verwachting conclusies aan over het voorstel. Deze dienen als inbreng voor de wetgevende voorstellen die de Europese Commissie waarschijnlijk in het voorjaar van 2023 publiceert. Op hoofdlijnen onderstrepen de Raadsconclusies naar verwachting het belang van houdbare overheidsfinanciën, duurzame economische groei en convergentie en het adresseren van macro-economische onevenwichtigheden, ondersteund door hervormingen en investeringen die bijdragen aan economische groei en weerbaarheid. Waarschijnlijk spreken lidstaten met de Raadsconclusies steun uit voor het voorstel van de Europese Commissie. Nederland verwacht te kunnen instemmen met de conclusies. Deze lijken in lijn met punten die Nederland belangrijk vindt. Een definitieve versie van de conclusies is nog niet beschikbaar.


Kerngegevens

volledige titel

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, de Europese Centrale Bank, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de regio's: Mededeling over een leidraad voor een hervorming van het EU-kader voor economische governance

document Europese Commissie

COM(2022) 583PDF-document, d.d. 9 november 2022

commissies Eerste Kamer

beleidsterreinen


Behandeling Eerste Kamer

Op 15 maart 2023 is de brief met nadere vragen verstuurd aan de minister van Financiën.

Op 7 maart 2023 besprak de commissie antwoord van de regering en leverde de fractie van de VVD inbreng voor nader schriftelijk overleg.

Op 17 februari 2023 stuurde de minister van Financiën een antwoord op de brief met vragen. Op 21 februari 2023 werd het verslag van een schriftelijk overleg (EK, A) vastgesteld.

Op 18 januari 2023 is de brief met vragen verstuurd naar de minister van Financiën.

Op 13 december 2022 leverde de fractie van de VVD inbreng voor schriftelijk overleg.

Op 6 december 2022 besloot de commissie Financiën op verzoek van het lid Van Ballekom (VVD) om op 13 december 2022 inbreng te leveren voor schriftelijk overleg.


Behandeling Tweede Kamer

De commissie Financiën betrok de kabinetsappreciatie bij het commissiedebat op 1 december 2022 over de Eurogroep en Ecofinraad (21.501-07, 1917).


Standpunt Nederlandse regering

Op 28 november 2022 stuurde het kabinet een kabinetsappreciatie over het voorstel (22.112, IY) aan de Kamer met daarin het standpunt van de regering. Deze brief vervangt het gebruikelijke BNC-fiche.

De Nederlandse inzet is gebaseerd op drie pijlers: opwaartse economische convergentie, houdbare overheidsfinanciën en effectieve naleving en handhaving. Volgens het kabinet sluit het raamwerk dat de Europese Commissie voorstelt enerzijds op meerdere aspecten aan bij de Nederlandse inzet. Anderzijds vraagt het kabinet nog om opheldering en meerdere waarborgen.

Het kabinet verwelkomt het behoud van de referentiewaarden van 60% voor de overheidsschuld en 3% voor het begrotingstekort, het opstellen van plannen door landen en het sturen op uitgavenplafonds. Ook steunt het kabinet de nadruk op schuldhoudbaarheidsrisico's en de vermindering van regeldruk voor de lidstaten met een lagere publieke schuld. Wel vindt het kabinet dat er meer informatie vanuit de Europese Commissie nodig is om de voorstellen goed te beoordelen. Ook zijn volgens het kabinet waarborgen nodig in het raamwerk, voornamelijk als het gaat om transparantie en gelijke behandeling, voldoende ambitie voor schuldafbouw en effectieve handhaving.

De bevoegdheid, subsidiariteit en proportionaliteit van het voorstel beoordeelt het kabinet positief. Het kabinet kan zich vinden in de voorgestelde rechtsgrondslagen (artikelen 5, 121, 126 en 136 VWEU) en acht dat de voorstellen in de mededeling binnen de bevoegdheden van de Europese Unie blijven. Vanwege de gedeelde munt en de sterke verwevenheid van de Europese economieën, zijn houdbare overheidsfinanciën in de EU volgens het kabinet een algemeen belang. Volgens het kabinet is het nodig deze regels op EU-niveau af te spreken. De voorstellen gaan volgens het kabinet ook niet verder dan noodzakelijk, omdat er voldoende ruimte is voor de lidstaten om een eigen begrotingsbeleid en economisch beleid te voeren.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

De Europese Commissie heeft op 9 november 2022 een mededelingPDF-document gepubliceerd waarin zij uiteen zet wat volgens haar de contouren moeten zijn van de hervorming van het Stabiliteits- en Groeipact en de Macro-Economische Onevenwichtigheidsprocedure.

De leidraad van de Europese Commissie voor de hervorming van het kader voor economische governance is erop gericht een eenvoudigere en geïntegreerde architectuur voor macrobudgettair toezicht vast te stellen om de houdbaarheid van de schuld te waarborgen en duurzame en inclusieve groei te bevorderen. Centraal hierbij staat een landspecifieke aanpak waarbij lidstaten zelf een plan opstellen om hun schuld af te bouwen, daarbij hervormingen en investeringen in acht nemend. Voor een grondige hervorming van het EU-kader voor economische governance is een wetswijziging vereist, aldus de Europese Commissie. Hierbij stelt zij voor om de in het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie vastgelegde referentiewaarden van het begrotingstekort van 3% van het bruto binnenlands product en van de schuldquote van 60% van het bruto binnenlands product te behouden. De voorgestelde aanpassingen aan de Macro-Economische Onevenwichtigheidsprocedure kunnen volgens de Europese Commissie worden gerealiseerd binnen de bestaande wettelijke bepalingen.


Behandeling Raad

Op 14 maart 2023 neemt de Ecofinraad (21.501-07, FL) naar verwachting conclusies aan over het voorstel. Deze dienen als inbreng voor de wetgevende voorstellen die de Europese Commissie waarschijnlijk in het voorjaar van 2023 publiceert. Op hoofdlijnen onderstrepen de Raadsconclusies naar verwachting het belang van houdbare overheidsfinanciën, duurzame economische groei en convergentie en het adresseren van macro-economische onevenwichtigheden, ondersteund door hervormingen en investeringen die bijdragen aan economische groei en weerbaarheid. Waarschijnlijk spreken lidstaten met de Raadsconclusies steun uit voor het voorstel van de Europese Commissie. Nederland verwacht te kunnen instemmen met de conclusies. Deze lijken in lijn met punten die Nederland belangrijk vindt. Een definitieve versie van de conclusies is nog niet beschikbaar.

Op 14 februari 2023 sprak de Ecofinraad (21.501-07, FK) over het voorstel. Het voorzitterschap van de Raad streeft ernaar om in maart 2023 conclusies aan te nemen. De focus van de bijeenkomst lag op landspecifieke schuldafbouw, meerjarenplannen en het overgaan op een op risico's gebaseerde benadering. Meerdere lidstaten lieten weten open te staan voor Raadsconclusies. Nederland heeft een sterk appel gedaan om tot Raadsconclusies te komen en het belang van voortgang van de hervorming benadrukt.

Tijdens de Eurogroep bijeenkomst op 16 januari 2023 (21.501-07, FI) vond een gedachtewissing plaats over de eurozone-aspecten van het voorstel. Een aantal aanwezigen vond het belangrijk om voortgang te maken met de herziening. Anderen benadrukten juist voldoende tijd te nemen voor de precieze uitwerking. De verdere bespreking vindt primair plaats in de Ecofinraad.

Tijdens de Eurgroep en Ecofinraad van 5 en 6 december 2022 (21.501-07, FG) gaf de Europese Commissie een presentatie over de Mededeling. De Commissie vestigde de aandacht op de noodzaak van de juiste balans tussen schuldafbouw en de implementatie van goede investeringen, het belang van heldere regels en procedures en de jaarlijkse ontwerpbegrotingen die door eurolanden worden opgesteld. Besprekingen over het voorstel in de Eurogroep vinden plaats op 16 januari en 13 maart 2023. Tijdens de Ecofinraad hadden ministers een eerste gedachtewisseling over het voorstel. De meeste lidstaten verwelkomden het werk van de Commissie, maar gaven aan meer informatie nodig te hebben om de voorstellen te kunnen beoordelen. Sommige lidstaten zien de contouren van de Commissie als een goed uitgangspunt voor de gedachtewisseling, terwijl anderen daarover terughoudender waren.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

De commissie voor economische en monetaire zaken (ECON) van het Europees Parlement behandelt het voorstel. De commissies voor werkgelegenheid en sociale zaken (EMPL) en voor begroting (BUDG) zijn aangesteld als adviescommissies.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

Op 3 maart 2023 nam de Duitse Bondsraad een standpuntPDF-document in over het voorstel.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Alle bronnen