E150008
  ruit icoon
Laatste revisie: 23-05-2017

E150008 - Commissiemededeling: De Europese veiligheidsagenda



Deze mededeling van de Europese Commissie betreft de Europese veiligheidsagenda. Deze agenda is bedoeld als een aanvulling voor ondersteuning van lidstaten bij het waarborgen van de veiligheid. Burgers in de Europese Unie moeten kunnen leven in een ruimte van vrijheid, veiligheid en recht, zonder binnengrenzen. Doordat nieuwe dreigingen zijn ontstaan, te denken valt aan de instabiliteit in de regio rondom de Europese Unie en terrorisme, is het volgens de Europese Commissie noodzakelijk om op Europees niveau met een vernieuwde strategie de dreigingen aan te pakken. Door nauwer samen te werken, op basis van vijf kernbeginselen, moet uiteindelijk een EU-ruimte voor interne veiligheid ontstaan.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

Op 22 december 2015 besprak de commissie I&A/JBZ het verslag van de JBZ-Raad van 3-4 december 2015, waarin de Europese veiligheidsagenda werd behandeld.

Europees

Tijdens de JBZ-Raad van 21 april 2016 besprak de Commissie de stand van zaken na een jaar van de Mededeling aangaande de Europese veiligheidsagenda.


Kerngegevens

document Europese Commissie

COM(2015)185PDF-document, d.d. 28 april 2015

commissies Eerste Kamer

beleidsterreinen


Behandeling Eerste Kamer

Op 22 december 2015 besprak de commissie I&A/JBZ het verslag van de JBZ-Raad van 3-4 december 2015, waarin de Europese veiligheidsagenda werd behandeld.

Op 1 december 2015 besprak de commissie I&A/JBZ het verslag van de JBZ-Raad van 20 november 2015, waarin de Europese veiilgheidsagenda werd behandeld, en is voor kennisgeving aangenomen.

Op 3 november 2015 bespraken de commissies I&A/JBZ en V&J het verslag van de JBZ-Raad van 8-9 oktober 2015, waar werd gesproken over een nieuwe interne Europese veiligheidsstrategie, en nam dit gedeelte van het verslag voor kennisgeving aan.

De commissies voor Immigratie & Asiel / JBZ-Raad (I&A/JBZ) en voor Veiligheid en Justitie (V&J) hebben op 16 juni 2015 de mededeling voor kennisgeving aangenomen.

De commissie voor Buitenlandse Zaken, Defensie en Ontwikkelingssamenwerking (BDO) heeft op 19 mei 2015 besloten de commissiemededeling, gelet op de inhoud, door te geleiden naar de commissies voor Veiligheid & Justitie (V&J) en voor Immigratie & Asiel / JBZ-Raad (I&A/JBZ).

De commissie voor Buitenlandse Zaken, Defensie en Ontwikkelingssamenwerking (BDO) heeft de Commissiemededeling als prioritair geselecteerd uit het Werkprogramma 2015 van de Europese Commissie.


Behandeling Tweede Kamer

Op 29 september 2015 vond er in de Tweede Kamer een technische briefing plaats over de Europese veiligheidsagenda.

De commissie voor Veiligheid en Justitie heeft schriftelijk overleg gevoerd met de minister en staatssecretaris van Veiligheid en Justitie over onder andere de geannoteerde agenda van de informele JBZ-Raad van 9-10 juli 2015. Er zijn onder meer vragen gesteld over de Europese Veiligheidsagenda. Op 3 juli 2015 is het verslag schriftelijk overleg vastgesteld.

Op 17 juni 2015 stuurde de minister van Veiligheid en Justitie een brief aan de Tweede Kamer met de mededeling dat de Tweede Kamer over nadere vervolgstappen betreft een aantal geselecteerde maatregelen uit de Europese Veiligheidsagenda zal worden geïnformeerd via de gebruikelijke kanalen en procedures.

De commissie voor Veiligheid en Justitie besprak op 10 juni 2015 tijdens het algemeen overleg over de JBZ-Raad van 15-16 juni 2015 de Europese Veiligheidsagenda.

De Europese veiligheidsagenda en de kabinetsappreciatie hiervan was ook een agendapunt tijdens het algemeen overleg op 11 juni 2015 voorafgaand aan de JBZ-raad van die maand.

De commissie voor Veiligheid en Justitie van de Tweede Kamer besloot tijdens een procedurevergadering op 2 juni 2015 het ministerie van Veiligheid en Justitie te verzoeken een technische briefing te verzorgen over de mededeling. Daarnaast heeft de commissie een aantal maatregelen geselecteerd waarvan de voortgang nauwgezet zal worden gevolgd. De minister van Veiligheid en Justitie en de Europese Commissie worden hierbij verzocht de Tweede Kamer te informeren bij vervolgstappen aangaande de geselecteerde maatregelen.

De commissie voor Veiligheid en Justitie heeft de Commissiemededeling als prioritair geselecteerd uit het Werkprogramma 2015 van de Europese Commissie.


Standpunt Nederlandse regering

Het kabinet laat in het BNC-fiche van 5 juni 2015 weten een positieve grondhouding te hebben ten aanzien van de bevoegdheid op dit terrein, gelet op art. 67 VWEU. Het kabinet onderschrijft het standpunt van de Europese Commissie dat om de veiligheid in de EU te bevorderen, lidstaten doeltreffend moeten samenwerken. In de mededeling doet de Europese Commissie een beroep op publieke en private partijen, maar ook op de lidstaten om de gedeelde verantwoordelijkheid te erkennen, maatregelen te nemen en zo nodig te zorgen voor een gecoördineerde reactie om de veiligheid te versterken en maatregelen op EU niveau getroffen kunnen en moeten worden. De voorgenomen maatregelen uit de mededeling hebben geen weerslag op de bescherming van de nationale veiligheid. Gelet op artikel 4, tweede lid, van het Verdrag van de Europese Unie is het kabinet van mening dat de bescherming nationale veiligheid geen EU-aangelegenheid is.

Ten aanzien van de subsidiariteit is het kabinet positief. De bestrijding van grensoverschrijdende criminaliteit, cybercrime en terrorisme is grensoverschrijdend. Het kabinet ondersteunt het doel van de mededeling om meer de samenwerking tussen lidstaten te verbeteren op het terrein van veiligheid middels beter benutten van bestaande instrumenten voor informatie-uitwisseling en versterkte samenwerking. Dat doel kan het best bereikt worden op EU-niveau, in plaats van door de lidstaten afzonderlijk. Nieuwe (wetgevende) voorstellen zullen afzonderlijk worden beoordeeld. Ook over de proportionaliteit is het kabinet positief. Bij de uitwerking van de maatregelen zoals voorgesteld in de mededeling zal het kabinet per maatregel de proportionaliteit beoordelen. Het kabinet beschouwt de voorgestelde maatregelen op het gebied van veiligheid in EU-verband een effectieve manier om meer gelijkwaardigheid tussen de lidstaten te realiseren. Dit is van belang om betrouwbaar, effectief en tijdig informatie uit te wisselen en de onderlinge samenwerking te versterken. De Europese Veiligheidsagenda sluit aan bij de nationale inspanningen in dit domein.

Een meer inhoudelijke reactie leest u in de tekst van het BNC-fiche.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

Deze mededeling van de Europese Commissie betreft de Europese veiligheidsagenda. Deze agenda is bedoeld als een aanvulling voor ondersteuning van lidstaten bij het waarborgen van de veiligheid. Burgers in de Europese Unie moeten kunnen leven in een ruimte van vrijheid, veiligheid en recht, zonder binnengrenzen. Doordat nieuwe dreigingen zijn ontstaan, te denken valt aan de instabiliteit in de regio rondom de Europese Unie en terrorisme, is het volgens de Europese Commissie noodzakelijk om op Europees niveau met een vernieuwde strategie de dreigingen aan te pakken. Door nauwer samen te werken, op basis van vijf kernbeginselen, moet uiteindelijk een EU-ruimte voor interne veiligheid ontstaan. Deze beginselen zijn de volgende:

  • de grondrechten moeten ten volle worden geëerbiedigd;
  • het vertrouwen van burgers moet worden vergroot door meer transparantie, verantwoording en democratische controle;
  • gezorgd moet worden voor betere toepassing en tenuitvoerlegging van bestaande EU-rechtsinstrumenten;
  • een meer geïntegreerde en sectoroverschrijdende aanpak tussen instanties is noodzakelijk;
  • alle interne en externe dimensies van veiligheid moeten worden samengebracht.

De nauwere samenwerking omvat niet alleen het volledig ten uitvoer leggen van de bestaande instrumenten, maar daarnaast zijn nieuwe instrumenten noodzakelijk voor een betere informatie-uitwisseling, meer operationele samenwerking en ondersteunende acties als opleiding, financiering, onderzoek en innovatie.

Het kader voor de nauwere samenwerking moet binnen de komende vijf jaar zijn ingevoerd om drie grote prioriteiten op het gebied van Europese veiligheid aan te pakken. Deze drie prioriteiten zijn het bestrijden van terrorisme en preventie van radicalisering, verstoring van georganiseerde criminaliteit en het bestrijden van cybercriminaliteit.


Behandeling Raad

JBZ-Raad van 21 april 2016

Tijdens de JBZ-Raad van 21 april 2016 besprak de Commissie de stand van zaken na een jaar van de Mededeling aangaande de Europese veiligheidsagenda.

Informele JBZ-Raad 25-26 januari 2016

Tijdens Raad wordt de bestrijding van terrorisme en cybercrime besproken, waarbij de veiligheidsagenda ook wordt genoemd.

JBZ-Raad 3-4 december 2015 (agendapunt II.17)

Tijdens Raad werd de stand van zaken van de hernieuwde Europese interne veiligheidsstrategie besproken en het Voorzitterschap, de Commissie en de EU coördinator Terrorismebestrijding informeerden de Raad over de implementatie van maatregelen inzake terrorismebestrijding.

JBZ-Raad 20 november 2015

Tijdens de buitengewone Raad kondigde de Europese Commissie aan de afspraken uit de Europese veiligheidsagenda versneld door te zullen voeren.

JBZ-Raad 8-9 oktober 2015 (agendapunt II.15)

Tijdens de Raad werd de stand van zaken van de implementatie van de Europese Veiligheidsagenda besproken. Ter implementatie van de Veiligheidsagenda worden door het Luxemburgs Voorzitterschap activiteiten genoemd voor de tweede helft van 2015. Het implementatiedocument wordt breed gesteund door de lidstaten evenals het Nederlandse voorstel om met het komend triovoorzitterschap een implementatiedocument op te stellen voor de periode vanaf januari 2016 tot juli 2017.

Informele JBZ-Raad 9-10 juli 2015 (agendapunt II.6)

De Raad heeft de interne veiligheidsstrategie besproken. Het Luxemburgse Voorzitterschap gaf aan zich te willen richten op de strijd tegen terrorisme. Het doel is om de uitvoering van de nieuwe Interne Veiligheidsstrategie te garanderen, door "hand in hand met de Europese Commissie te werken, rekening houdend met de bijdrage van het Europees Parlement en door het betrekken van de lidstaten en gespecialiseerde organisaties."

Europese Raad 25-26 juni 2015

De Raad heeft de Europese veiligheidsagenda besproken en is van mening dat er verder moet worden gewerkt aan de versterking van de interne veiligheid van de EU, in lijn met de Europese Veiligheidsagenda en de conclusies die de JBZ-Raad daarover op 16 juni 2015 aannam.

JBZ-Raad 15-16 juni 2015 (agendapunt II.11)

De JBZ-Raad nam de raadsconclusiesPDF-document aangaande de herziening van de Interne Veiligheidsstrategie voor de periode 2015-2020 in reactie op deze Commissiemededeling zonder discussie aan. De raadsconclusies bouwen voort uit de raadsconclusies die de JBZ-Raad op 4-5 december heeft aangenomen (15670/14). De raadsconclusies die voorliggen vormen een reactie van de Raad op politieke hoofdlijnen en zijn in overeenstemming met de visie van het kabinet. De Raad verwelkomt in grote lijnen de Europese Veiligheidsagenda en beziet de implementatie van deze agenda in samenhang met de raadsconclusies en betrekt hierbij tevens de inbreng van het Europees Parlement.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

Op 11 maart 2016 stuurde de Raad van de Europese Unie een verslag aan het Europees Parlement en nationale parlementen over de werkzaamheden van het Permanent Comité operationele samenwerking op het gebied van de binnenlandse veiligheid voor de periode juli 2014 - december 2015.

Het Europees Parlement heeft op 9 juli 2015 een resolutiePDF-document aangenomen in reactie op de mededeling van de Commissie aangaande de Europese Veiligheidsagenda.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

De parlementen van Kroatië, Italië, Litouwen, Portugal, Roemenië en het VK hebben dit dossier ook als prioritair aangemerkt.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Alle bronnen