E140002
  ruit icoon
Laatste revisie: 01-09-2015

E140002 - Commissiemededeling: Radicalisering tot terrorisme en gewelddadig extremisme voorkomen: naar een krachtiger beleidsantwoord van de EU



In deze mededeling zet de Europese Commissie uiteen hoe zij de lidstaten wil helpen bij de strijd tegen radicalisering tot terrorisme en gewelddadig extremisme.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

De commissie voor Immigratie & Asiel / JBZ-Raad (I&A/JBZ) nam op 6 mei 2014 de reactie van de Europese Commissie van 15 april 2014 en de reactie van de regering van 25 april 2014 voor kennisgeving aan.

Europees

Tijdens de Europese Raad van 25-26 juni 2015 werd besloten dat verdere actie noodzakelijk is op het terrein van interne veiligheid van de EU. Terrorismebestrijding werd ook besproken tijdens de informele JBZ-Raad van 9-10 juli 2015.


Kerngegevens

document Europese Commissie

COM(2013)941PDF-document, d.d. 15 januari 2014

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein


Behandeling Eerste Kamer

De commissie voor Immigratie & Asiel / JBZ-Raad (I&A/JBZ) nam op 6 mei 2014 de reactie van de Europese Commissie van 15 april 2014 en de reactie van de regering van 25 april 2014 voor kennisgeving aan.

De Europese Commissie reageerde op 15 april 2014 op de brief van de commissie van 14 februari 2014 met vragen van de SP fractie over de Commissiemededeling. De minister van Veiligheid en Justitie reageerde op 25 april 2014 op de vragen van de PvdA en de VVD.

De commissie voor Immigratie & Asiel / JBZ-Raad (I&A/JBZ) stuurde op 14 februari 2014 een brief aan de regering met vragen van de PvdA en VVD fracties over de Commissiemededeling. Daarnaast werd dezelfde dag een brief gestuurd aan de Europese Commissie met vragen van de SP in het kader van de politieke dialoog.

De commissie voor Immigratie & Asiel / JBZ-Raad (I&A/JBZ) leverde op 4 februari 2014 inbreng voor schriftelijk overleg met de regering en de Europese Commissie.

Op 21 januari 2014 besloot de commissie voor Immigratie & Asiel / JBZ-Raad (I&A/JBZ) om op 4 februari 2014 inbreng te leveren voor schriftelijk overleg met de regering en/of de Europese Commissie.

De commissie voor Immigratie & Asiel / JBZ-Raad (I&A/JBZ) heeft dit voorstel als prioritair geselecteerd uit het werkprogramma 2014 van de Europese Commissie.


Behandeling Tweede Kamer

De commissie voor Veiligheid en Justitie heeft schriftelijk overleg gevoerd met de minister en staatssecretaris van Veiligheid en Justitie over onder andere de geannoteerde agenda van de informele JBZ-Raad van 9-10 juli 2015. Er zijn onder meer vragen gesteld over terrorismebestrijding op Europees niveau. Op 3 juli 2015 is het verslag schriftelijk overleg vastgesteld.

Tijdens een procedurevergadering op 12 maart 2014 besloot de commissie voor Veiligheid en Justitie (V&J) het BNC-fiche te agenderen voor het algemeen overleg over het Dreigingsbeeld Terrorisme 35 op 10 april 2014.


Standpunt Nederlandse regering

Op 21 februari 2014 stuurde de Nederlandse regering het BNC-fiche aan de Kamer. Hieruit blijkt onder andere dat Nederland doordrongen is van het belang van Europese samenwerking bij het tegengaan van radicalisering. Nederland speelt met name een actieve rol ten aanzien van de aanpak van illegale content op het internet, het travel-information dossier, en het foreign-fighters dossier. De mededeling geeft een goede aanzet voor de Europese samenwerking, met aandacht voor daadwerkelijke behoeften: onder meer borging van kennis, deskundigheidsbevordering/training, de-radicaliseringsprogramma’s en gezamenlijk optrekken richting externe partners.

Interessant nieuw plan (onderdeel 2.5 van de mededeling) is om de samenwerking met de private sector (internet providers) en het maatschappelijk middenveld te versterken om illegale boodschappen (haatzaaiing, oproepen tot geweld) van het internet te verwijderen en van weerwoord te voorzien. Vooral dit laatste is ook in Nederland in ontwikkeling en dit EU-initiatief biedt een goede kans om kennis in te winnen van en samen te werken met andere lidstaten.

Ook het onderdeel samenwerking met derde landen en andere externe partners (onderdeel 2.10 van de mededeling) is van belang. Hier gaat het om de ondersteuning van contra-terrorisme projecten in de Hoorn van Afrika, West-Afrika en Zuid-Azië. Ook de samenwerking met het Global Counterterrorism Forum (GCTF- waar ook Nederland lid van is) wordt versterkt, onder meer met een bijdrage aan het ‘Global Fund for Community Engagement and Resilience’). Het zou goed zijn als de EU in die samenwerking – en vooral bij het verlenen van financiële middelen – goed zicht blijft houden op de eigen prioriteiten, zoals deze zijn geformuleerd in deze mededeling.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

In deze mededeling zet de Commissie uiteen hoe zij de lidstaten wil helpen bij de strijd tegen radicalisering tot terrorisme en gewelddadig extremisme. De Commissie geeft hiermee uitvoering aan de conclusies van de JBZ-Raad van 6-7 juni 2013 en beoogt in meer algemene zin een bijdrage te leveren aan de herziening van de EU-strategie dienaangaande, waarmee in 2014 een start gemaakt wordt.

De mededeling beschrijft maatregelen op een tiental terreinen die de lidstaten en de EU zouden kunnen nemen om radicalisering op meer doeltreffende wijze te voorkomen en tegen te gaan:

  • 1. 
    Het ontwikkelen van brede nationale strategieën ter voorkoming van radicalisering;
  • 2. 
    Het oprichten van een Europees kenniscentrum op het gebied van de preventie van radicalisering;
  • 3. 
    Het verbeteren van de afstemming van werkzaamheden van het EU-voorlichtingsnetwerk op de behoeften van lidstaten;
  • 4. 
    Het opleiden van eerstelijnswerkers die beroepshalve met risicogroepen te maken hebben;
  • 5. 
    Het opzetten van programma's voor mensen die met gewelddadig extremisme willen breken;
  • 6. 
    Het nauwer samenwerken met de civil society en de private sector om onlineproblemen aan te pakken;
  • 7. 
    Het vergroten van de positie en de invloed van slachtoffers van extremistisch geweld
  • 8. 
    Het aanmoedigen van jongeren tot kritisch nadenken over extremistische boodschappen;
  • 9. 
    Het doen van onderzoek naar trends op het gebied van radicalisering;
  • 10. 
    Het nauwer samenwerken met partnerlanden buiten de EU.

Behandeling Raad

Informele JBZ-Raad 9-10 juli 2015 (agendapunt II.5)

Tijdens de Raad gaf het Luxemburgse Voorzitterschap aan zich te willen richten op de strijd tegen terrorisme. Vertegenwoordigers van de Europese Contra Terrorisme groep presenteerden hun organisatie en modus operandi aan de ministers. Daarnaast hebben ook de ministers terrorismebestrijding besproken.

Raad Algemene Zaken 23 juni 2015

De ministers bespraken de conceptconclusies voor de Europese Raad van 25-26 juni 2015, waarbij Nederland het belang van de koppeling tussen interne en externe veiligheid benadrukte, o.a. met betrekking tot terrorismebestrijding en de noodzaak de maatregelen op het gebied van externe actie ook te implementeren.

Europese Raad 25-26 juni 2015

De Europese Raad besprak terrorismebestrijding en besloot dat verdere actie noodzakelijk is op het terrein van interne veiligheid van de EU. Implementatie van de afspraken over de strijd tegen terrorisme zoals overeengekomen door de Europese Raad van 12 februari 2015 blijft hierbij prioriteit hebben.

JBZ-Raad 15-16 juni 2015 (agendapunt III.11)

Tijdens deze Raad informeerde zowel het Voorzitterschap als de Europese Contra Terrorisme Coördinator (CTC), de heer de Kerchove, de Raad over het vervolg op de verklaring van de Europese Raad van 12 februari 2015. De conclusie van de Raad luidde dat er veel voortgang is gemaakt op de vastgestelde prioriteiten. Lidstaten hebben tevens aangegeven wat zij belangrijk vinden, namelijk: meer gericht gebruik van het Schengen raamwerk, verdere verbetering van informatie-uitwisseling en preventie van radicalisering. Het is noodzakelijk dat er voor alle te nemen en te ontwikkelen acties voldoende EU-fondsen voorhanden zijn, maar ook nationale overheden moeten hiervoor (financiële) middelen ter beschikking stellen.

Raad Algemene Zaken 19 mei 2015

Terrorismebestrijding stond in het kader van de Europese Raad van 25 en 26 juni 2015 op de agenda van de Raad AZ maar is toen niet inhoudelijk besproken.

JBZ-Raad 12-13 maart 2015 (agendapunt I.3)

Tijdens de Raad werd de uitvoering van de maatregelen die zijn aangekondigd in de gemeenschappelijke verklaringen over contra-terrorisme van de JBZ-Raad van 29-30 januari 2015 en van de Europese Raad van 12 februari 2015 besproken. Tijdens de volgende Raad op 15 en 16 juni 2015 zal de voortgang van de uitvoering van de maatregelen opnieuw worden besproken. Deze besprekingen zullen dienen als input voor de Europese Raad van juni 2015.

Europese Raad 12 februari 2015

De regeringsleiders namen tijdens de Raad een verklaring aan over de aanscherping van een aantal bestaande EU maatregelen om terrorisme te bestrijden. De maatregelen zijn gericht op het waarborgen van de veiligheid van burgers en het voorkomen van radicalisering en intolerantie. De verklaring bevat een duidelijke opdracht aan de EU en de lidstaten om de informatie uitwisseling, operationele samenwerking, de strijd tegen de handel in illegale wapens, de strijd tegen terrorisme financiering en grenscontroles te versterken binnen de bestaande kaders. Daarnaast roept de Europese Raad op tot spoedige afronding van de EU PNR richtlijn, en zal de noodzaak voor een gerichte aanpassing van de Schengen Grens Code om meer systematische controles mogelijk te maken nader worden verkend. Nederland heeft de verklaring gesteund en zal zich nu samen met de lidstaten richten op de volledige en concrete implementatie van de voorgenomen plannen en maatregelen.

Informele JBZ-Raad 29-30 januari 2015

Tijdens de Raad is uitgebreid besproken over de aanpak van terrorisme. De lidstaten hebben tevens een verklaring aangenomen.

JBZ-Raad 4-5 december 2014 (agendapunt II.5)

Tijdens de Raad werden de implementatierichtsnoeren voor de herziene EU-strategie voor de strijd tegen radicalisering en rekrutering voor terrorisme aangenomen.

JBZ-Raad 5-6 juni 2014 (agendapunt III.11)

Tijdens de Raad werd de herziene EU-strategiePDF-document voor de strijd tegen radicalisering en rekrutering voor terrorisme aangenomen. Een werkgroep heeft de opdracht gekregen richtsnoeren voor de implementatie uit te werken.

Informele JBZ-Raad 23-24 januari 2014 (agendapunt I.4)

Tijdens de informele Raad heeft de Europese Commissie de mededeling gepresenteerd.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

Op 11 februari 2015 nam het Europees Parlement een resolutie aan over terrorismebestrijdingsmaatregelen. In de tekst staat onder meer dat de buitengrenzen van Schengen beter moeten worden beschermd, lidstaten meer moeten samenwerken en informatie delen en beleid moeten ontwikkelen om radicalisering aanpakken. Tevens roept het EP de lidstaten op voortgang te maken met het gegevensbeschermingspakket, zodat dit in parallel met de PNR richtlijn behandeld kan worden.

  • Resolutie van het Europees Parlement over terrorismebestrijdingsmaatregelen resolutie Europees Parlement - P8_TA-PROV(2015)0032
    11 februari 2015
    www.europarl.europa.eu/...

Standpunten andere lidstaten (IPEX)

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Alle bronnen