E110057
  ruit icoon
Laatste revisie: 17-12-2013

E110057 - Voorstel voor een verordening tot vaststelling van voorschriften voor rechtstreekse betalingen aan landbouwers in het kader van de steunregelingen van het gemeenschappelijk landbouwbeleid



Dit voorstel voor een Verordening is deel van een pakket van zeven voorstellen van de Europese Commissie dat ziet op een hervorming van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) na 2013. De hervorming sluit aan op een eerdere mededeling van de Europese Commissie waarin de doelstellingen en uitdagingen van een hervorming van het GLB uiteen gezet zijn (E100073).


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

De reactie van de staatssecretaris voor Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (ELI) d.d. 7 mei 2012 op nadere vragen van de fractie van GroenLinks d.d. 10 april 2012 werden op 15 mei 2012 besproken en voor kennisgeving aangenomen.

Europees

De Raad Landbouw- en Visserij op 16 december 2013 heeft het pakket (zie E110057, E110058, E110059 en E110060)hervormingen van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid aangenomen. 


Kerngegevens

document Europese Commissie

COM(2012)552PDF-document, d.d. 25 september 2012

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein

verwante dossiers


Behandeling Eerste Kamer

De staatssecretaris voor Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (ELI) heeft op 7 mei 2012 een reactie gestuurd op de nadere vragen over het budget voor vergroening, vergroeningsmaatregelen en de gevolgen voor agrariërs en schaalvergroting. Deze werden op 15 mei 2012 besproken en voor kennisgeving aangenomen.

Op 3 april 2012 werd inbreng geleverd voor nader schriftelijk overleg met de regering door de fractie van GroenLinks. De brief werd op 10 april 2012 verstuurd.

Na bespreking van de antwoorden van de staatssecretaris van ELI d.d. 8 maart 2012 besloot de commissie op 20 maart 2012 tot nader schriftelijk overleg met de regering.

Op 14 februari 2012 werd een brief gestuurd naar de staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (ELI) met een aantal vragen van de fracties van GroenLinks en de Partij voor de Dieren.

Tijdens de commissievergadering van EL&I op 7 februari 2012 werd inbreng geleverd te behoeve van een schriftelijk overleg met de regering wordt geleverd door de fracties van de SP, GroenLinks en van de PvdD.

Na bespreking van de stand van zaken in de behandeling in de Tweede Kamer besloot de commissie voor Economische Zaken, Landbouw en Innovatie op 17 januari 2012 dat zij op 7 februari 2012 inbreng zal leveren voor schriftelijke vragen aan de regering over het pakket voorstellen.

Op 8 november 2011 besloot de commissie EL&I om de behandeling in de Tweede Kamer af te wachten en de voorstellen met betrekking tot de herziening van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) opnieuw te agenderen wanneer de verslaglegging van het geplande algemeen overleg over het onderwerp in de Tweede Kamer beschikbaar is.

De commissie voor Economische Zaken, Landbouw en Innovatie besloot op 1 november 2011 om voorlopig de behandeling in de Tweede Kamer af te wachten van het pakket voorstellen met betrekking tot het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB).


Behandeling Tweede Kamer

Op 10 oktober 2012 hebben de commissies voor Europese Zaken en Economische Zaken, Landbouw (ELI) en Innovatie een algemeen overleg gevoerd met de staatssecretaris over onder andere de agenda van de Landbouwraad van 22 oktober 2012. 

De Tweede Kamercommissie ELI heeft een schriftelijk overleg gevoerd met de staatssecretaris ELI over onder andere het verslag van de Landbouwraad van maart 2012 en de geannoteerde agenda voor de Landbouwraad van april 2012. De reactie van de staatssecretaris ELI op de gestelde vragen werd op 25 april 2012 naar de Kamer gestuurd.

De commissies voor Europese Zaken en Economische Zaken, Landbouw en Innovatie hebben op 14 maart 2012 in een algemeen overleg met de staatssecretaris ELI gesproken over de Landbouw- en Visserijraad waar gesproken werd over vereenvoudiging van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid.

De commissies voor Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) en Europese Zaken hebben op 10 november 2011 een algemeen overleg gevoerd met de staatssecretaris EL&I over onder andere de geannoteerde agenda van de Landbouwraad van 15 november 2011.

De Tweede Kamer heeft in november ingestemd met het plaatsen van een behandelvoorbehoud dat vervolgens meegenomen wordt in het algemeen overleg dat gepland is op 13 december 2011 voorafgaand aan de Landbouw- en Visserijraad van die maand.


Standpunt Nederlandse regering

Op 28 oktober 2011 bood het kabinet de reactie aan op het pakket wetgevingsvoorstellen inzake het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. De belangrijkste punten van de kabinetsinzet zijn:

  • de vervanging (op termijn) van de huidige directe betalingen door doelgerichte betalingen. De directe betalingen zullen niet langer gebaseerd zijn op in het verleden gerealiseerde productie en premies. De toekomstige, doelgerichte betalingen zullen zich moeten richten op: a. versterking van concurrentiekracht, duurzaamheid en innovatievermogen van de landbouwsector; b. de beloning voor bovenwettelijke maatschappelijke prestaties op het terrein van bijvoorbeeld natuur,milieu landschap, diergezondheid en dierwelzijn;
  • geen uitbreiding van het markt- en prijsbeleid; beperking tot een "vangnet-niveau", met een inzet op afschaffing van de exportsubsidies per 2013;
  • een plattelandsbeleid dat zich richt op Europese prioriteiten en daarbinnen op agrarische activiteiten;
  • vereenvoudiging van het GLB in combinatie met een versterking van het financieel beheer en de financiële verantwoording, gericht op een verlaging van de administratieve lasten voor de boer en de uitvoeringslasten voor de overheid. Hierbij moet de rechtmatigheid van de besteding van Europese middelen geborgd zijn;
  • volwaardige aandacht voor de externe effecten van het GLB specifiek voor ontwikkelingslanden.

De Nederlandse inzet zal in lijn zijn met de Nederlandse inzet in de onderhandelingen over het Meerjarig Financieel Kader voor 2014-2020 (zie E110035a). Dit is een substantiële vermindering van de Nederlandse afdrachten aan de EU en een hervormde begroting die is toegespitst op de prioriteiten van dit decennium.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

Op 25 september 2011 heeft de Europese Commissie een gewijzigd voorstel gepubliceerd omdat daarmee voorzien wordt in de toetreding van Kroatië als nieuwe lidstaat van de EU. Kroatië treedt in principe op 1 juli 2013 pas toe tot de EU. Hoewel de toetredingsakte nog niet door alle lidstaten geratificeerd is, heeft de Europese Commissie haar voorstellen voor de Meerjarenbegroting onlangs bijgewerkt met het oog op de toetreding van Kroatië. Een soortgelijke aanpassingsexercitie is nodig voor de GLB-hervormingsvoorstellen zodat deze,na de goedkeuring ervan, ook volledig betrekking hebben op Kroatië als nieuwe lidstaat. 

Dit voorstel voor een Verordening is deel van een pakket van zeven voorstellen van de Europese Commissie dat ziet op een hervorming van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) na 2013. De hervorming sluit aan op een eerdere mededeling van de Europese Commissie waarin de doelstellingen en uitdagingen van een hervorming van het GLB uiteen gezet zijn (E100073).

De hervorming is er volgens de Europese Commissie op gericht in het hele grondgebied het concurrentievermogen, de duurzaamheid en de verankering van de landbouw te versterken om de Europese burgers een gezonde en kwaliteitsvolle voeding te garanderen, het milieu te beschermen en de plattelandsgebieden te ontwikkelen. Het hervormde GLB zal het in de periode 2014-2020 volgens de Europese Commissie mogelijk maken de innovatie te bevorderen, het concurrentievermogen van de landbouwsector zowel op economisch als op ecologisch vlak te versterken, de strijd tegen de klimaatverandering aan te gaan en de werkgelegenheid en de groei te ondersteunen.

De Europese Commissie heeft tien sleutelelementen van de hervorming geformuleerd:

  • Doelgerichte inkomenssteun om de groei en de werkgelegenheid te stimuleren
  • Instrumenten voor risicobeheer waarmee sneller kan worden gereageerd en die beter aangepast zijn om het hoofd te kunnen bieden aan de nieuwe economische uitdagingen
  • Een "groene" betaling om de langetermijnproductiviteit en de ecosystemen te vrijwaren
  • Extra investeringen in onderzoek en innovatie
  • Een meer concurrentiegerichte en evenwichtiger voedselketen
  • Aanmoediging van de milieuaanpak in de landbouw
  • Vergemakkelijking van de vestiging van jonge landbouwers
  • Stimulering van de werkgelegenheid op het platteland en van het ondernemerschap
  • Meer aandacht voor kwetsbare gebieden
  • Een eenvoudiger en efficiënter GLB

Dit voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad, dat onderdeel is van bovengenoemd pakket, ziet op de rechtstreekse betalingen aan landbouwers in het kader van de steunregelingen van het gemeenschappelijk landbouwbeleid. (verordening rechtstreekse betalingen).


Behandeling Raad

De Raad Landbouw- en Visserij op 16 december 2013 heeft het pakket (zie E110057E110058E110059 en E110060)hervormingen van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid aangenomen.

...

Op 25-26 februari 2013 vond een Landbouw- en Visserijraad plaats. Hier werd een beleidsdebat gevoerd over andere de rechtstreekse betalingen. Er was brede steun voor de strekking van het compromisvoorstel van het Voorzitterschap maar met het besef dat een aantal punten verder overleg vereisen met het oog op de vaststelling van een algemene standpunt van de Raad tijdens de volgende zitting van de Raad in maart. 

Op 28-29 november 2012 vond een Landbouw- en Visserijraad plaats. In het kader van de hervorming van het GLB heeft de Raad via een tafelronde een beleidsdebat gevoerd over de directe betalingen, in het bijzonder equivalentie van de vergroeningsmaatregelen. Het voorzitterschap heeft de lidstaten gevraagd in welke mate ze het concept van equivalentie kunnen steunen en of vergroening onder de zogenaamde baseline in het plattelandsbeleid moet vallen. 

Tijdens de Landbouw- en Visserijraad op 22 oktober 2012 werd een debat gevoerd over twee elementen van het voorstel te weten de internationale convergentie en de regeling voor jonge landbouwers in het kader van de vergrijzing van de landbouwbevolking.

Tijdens de Landbouw- en Visserijraad op 24-25 september 2012 werd een oriënterend debat gevoerd over het plattelandsbeleid, met name over de gebieden met natuurlijke beperkingen (Less Favoured Areas, LFA).

Tijdens de Landbouw- en Visserijraad op 14-15 mei 2012 werd in het kader van de hervorming van het GLB gedebatteerd over onder andere het voorstel inzake directe betalingen van het GLB. Tijdens dit debat hebben de meeste delegaties benadrukt dat de additionele vergroeningsmaatregelen moeten eenvoudig zijn in hun toepassing en de controle ervan waarbij de implementatiekosten proportioneel blijven.

Tijdens de Landbouw- en Visserijraad op 26-27 april 2012 werd in het kader van de hervorming van het GLB gedebatteerd over de directe betalingen van het GLB.

Tijdens de Landbouw- en Visserijraad van 19-20 maart 2012 is uitvoerig gesproken over de vereenvoudiging van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Alle lidstaten blijken kritisch op de mate waarin de wetgevingsvoorstellen (waar onderghavig voorstel er een van is) daadwerkelijke vereenvoudiging teweeg brengen.

De herziening van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) werd ook betrokken bij een oriënterend debat over het Meerjarig Financieel Kader 2014-2020 dat plaatsvond tijdens de Raad Algemene Zaken van 15 november 2011. Uit het verslag van deze raad van het ministerie van Buitenlandse Zaken van 21 november 2011 blijkt dat bij de discussie over het GLB de Europese lidstaten langs de bekende lijnen hebben  gereageerd. Aan de ene kant is er een groep lidstaten die een verdergaande herverdeling van de directe inkomenssteun per hectare wenst. Aan de andere kant zijn er lidstaten, waaronder Nederland, die stelden dat de herverdeling op evenwichtige wijze moet worden vormgegeven. Nederland heeft ervoor gepleit dat bij de herverdeling van GLB-middelen de eerste en tweede pijler gezamenlijk moeten worden bezien.  

Tijdens de Landbouw- en Visserijraad van 14 en 15 november 2011 vond een gedachtewisseling plaats over het onderhavige voorstel uit het pakket wetgevingsvoorstellen inzake het GLB. De staatssecretaris EL&I laat in het verslag d.d. 25 november 2011 onder andere weten dat de standpunten van de lidstaten uiteen liepen over specifieke maatregelen uit het voorstel zoals de regeling voor jonge boeren en kleine bedrijven. Men acht de voorstellen te complex en voorziet een stijging van administratieve lasten en uitvoeringskosten.

De Europese ministers voor Landbouw hebben tijdens de Raad op 20 en 21 oktober 2011 gesproken over de wetgevingsvoorstellen inzake het GLB. Volgens het verslag van de staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) hebben de meeste lidstaten veel kritiek op de voorstellen en er zijn door de lidstaten vele verbeterpunten genoemd. De voornaamste kritiekpunten betroffen de omvang en de snelheid van de herverdeling van middelen tussen lidstaten, de complexiteit van de nieuwe inrichting van de eerste pijler (directe betalingen en marktmaatregelen), de mate en wijze van vergroening (gebrek aan flexibiliteit) en het gebrek van vereenvoudiging in zowel de eerste als tweede pijler (plattelandsbeleid).

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

Op 7 november 2011 vond er in het Europees Parlement een bijeenkomst plaats met Europese ministers voor Landbouw, leden van de parlementscommissie voor Landbouw- en Plattelandsontwikkeling en de Europese Commissie over de vraag hoe het Europees landbouwbeleid hervormt kan worden zodat het minder bureaucratisch is en hoe boeren goede producten kunnen blijven produceren tegen concurrerende prijzen in tijden van crisis.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling in Comité van de Regio's

Tijdens de plenaire zitting van het Comité van de Regio's op 4 mei 2012 werd een advies vastgesteld over de wetgevingsvoorstellen betreffende de herziening van het GLB na 2013. In het advies wordt de aandacht gevestigd op het strategische belang van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB). De lokale en regionale afgevaardigden waaruit het CvdR bestaat, willen een rechtvaardiger GLB en meer regulering. Ook vinden ze dat de Europese landbouw duurzaam moet zijn en dat bij de implementatie van het GLB zo veel mogelijk rekening moet houden met de omstandigheden ter plaatse. 

In een persbericht van 13 oktober 2011 liet de Voorzitter van het comité van de regio's onder andere weten dat zij de voorgestelde voortgang verwelkomt, maar dat het comité tegelijkertijd van mening is dat de voorstellen niet ver genoeg gaan.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Alle bronnen