Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

Op 4 februari 2009 publiceerde de Europese Commissie een mededeling over de impact van onderhavig actieplan.

document Europese Commissie

COM(2006)9, d.d. 17 januari 2006

commissies Eerste Kamer

beleidsterrein

verwant dossier

De commissie voor Europese Samenwerkingsorganisaties (ESO) heeft tijdens de vergadering d.d. 5 september 2006 besloten de onderhavige mededeling in een volgende commissievergadering te agenderen en ter informatie aan te bieden aan de commissie voor Financiën.

Tijdens de vergadering op 17 oktober 2006 heeft de commissie ESO besloten dat zij op de hoogte gehouden wilt worden van de ontwikkelingen in onderhavig dossier. In 2007 zal het dossier nogmaals onder de aandacht worden gebracht van COSAC, daarbij wordt de betrokkenheid van de commissie Financiën wenselijk geacht.

Indien de Nationale Rekenkamer voornemens is een briefing over het Trendrapport 2007 te geven, wenst de commissie het dossier van de Europese begrotingscontrole daarbij te betrekken.

Uit de antwoorden op schriftelijke vragen van de leden Van Bommel en Irrgang (beiden SP) blijkt dat de regering voornemens is de resultaten van de haalbaarheidsstudie naar de nationale verklaringen in het najaar aan de Tweede Kamer aan te bieden.

De Nederlandse regering zegt in fiche drie tevreden te zijn met de voortvarendheid waarmee de Europese Commissie te werk gaat. Het is hard nodig dat het controlekader wordt verbeterd. De negatieve betrouwbaarheidsverklaringen doen het vertrouwen van de Europese burgers geen goed. Het voorgestelde actieplan wordt dan ook op de meeste punten gesteund.

De grootste kritiek is te horen ten aanzien van actie vijf, die betrekking heeft op de nationale verklaringen. In het stappenplan dat in 2005 werd gepresenteerd, stonden deze verklaringen (toen nog van de hand van de ministers van Financiën) reeds genoemd. Na zware kritiek in de Raad heeft de Commissie besloten de plannen op dit punt enigszins aan te passen en te kiezen voor nationale verklaringen afgegeven door "nationale coördinerende bureaus per beleidsterrein". De regering staat hier niet zonder meer afwijzend tegenover, maar wil wel dat de administratieve en financiële lasten die dergelijke coördinerende bureaus zullen opleveren beperkt zijn. Een haalbaarheidsstudie op dit punt is in uitvoering.

De controle op de bestedingen van Europees geld laten nog altijd te wensen over. De Europese Commissie heeft zich echter tot doel gesteld hierin verandering te brengen. In juni 2005 werd een eerste mededeling uitgebracht, met daarin een stappenplan om de controlemechanismen te verbeteren (zie ook dossier E050095). Onderhavige mededeling COM(2006)9 behelst een actieplan, waarin de concrete stappen voor de periode 2006-2007 uiteen worden gezet.

De acties zijn verdeeld over een viertal thema's: vereenvoudiging van en vaststellen van gemeenschappelijke controlebeginselen; beheersverklaringen en controlezekerheid; de single-audit aanpak; en sectorspecifieke leemten. Voor een gedetailleerd overzicht van de te ondernemen acties wordt verwezen naar de samenvatting ontleend aan het BNC-fiche (zie hieronder).

In juni 2005 heeft de Commissie de mededeling routekaart voor een geïntegreerd controlekader (Zie E050095) uitgebracht waarin de Commissie invulling wil geven aan de doelstelling van de realisatie van een positieve betrouwbaarheidsverklaring door de Europese Rekenkamer (ERK). Over deze mededeling zijn in de Ecofin van november 2005 Raadsconclusies aangenomen die minder ver gaan dan de commissiemededeling. De mogelijkheid voor lidstaten om additionele verklaringen in te voeren wordt opengelaten. Daarnaast wordt de Europese Commissie opgeroepen de controlemechanismen te verbeteren en de ERK gevraagd de criteria voor een positieve betrouwbaarheidsverklaring te verduidelijken. Afgelopen maanden heeft Commissie een inventarisatie gedaan van de leemten / gaten in de controle systemen.

In dit actieplan van de Commissie worden de belangrijkste concrete acties die ondernomen moeten worden, vastgesteld. De acties concentreren zich rond vier thema's:

• 1. 

  vereenvoudiging en gemeenschappelijke controlebeginselen;
• 2. 

  beheersverklaringen en controlezekerheid;
• 3. 

  single audit-aanpak: resultaten bekendmaken en prioriteit geven aan kosten-batenverhouding;

sectorspecifieke leemten.

1.Vereenvoudiging en gemeenschappelijke controlebeginselen

Actie 1: De Commissie zal de vereenvoudiging van het regelgevingskader, inclusief de regelgeving op het gebied van financieel beheer en controle, in het oog houden. Zij vraagt steun aan de Raad en het Europees Parlement bij de realisatie van de vereenvoudiging.

Actie 2: De Commissie stelt voor dat de huidige begrotingsbeginselen in het Financieel Reglement worden aangevuld met algemene gemeenschappelijke beginselen en elementen met betrekking tot interne controle. Hiermee wil zij een gemeenschappelijk juridisch kader creëren dat als basis zal dienen voor verdere regelgeving op dit terrein.

Actie 3: De Commissie herhaalt het uitgangspunt van de Raadsconclusies dat de door de ERK gewenste controle en betrouwbaarheidsverzekering gezocht dient te worden door aan te sluiten bij bestaande controles en praktijken. De Commissie vindt niet dat de jaarlijkse synthese-rapporten door een individu getekend dienen te worden. De Commissie is van mening dat de ondertekening door haar van deze syntheserapporten, voldoende is voor kwijting. Daarnaast geeft de DG-verklaring, het jaarlijkse activiteitenrapport dat door de verantwoordelijke DG wordt ondertekend, volgens de Commissie een betrouwbaarheids-verzekering met betrekking tot het risico van onrechtmatigheden in de verrichte transacties. De Commissie stelt dat de ERK richtsnoeren moet geven aan de Commissie over de inhoud van het jaarlijkse activiteiten-rapport van de DG's en het syntheserapport, en deze rapporten mee zou moeten nemen in haar oordeel over de rechtmatigheid van de onderliggende transacties.

Actie 4: Aansluitend bij de dechargeresolutie van het EP, het advies van de ERK over single audit' en de Raadsconclusies, wil de Commissie een interinstitutionele dialoog aangaan over het risico en foutenpercentage welke aanvaardbaar is.

2. Betrouwbaarheidsverklaringen en accountantsverklaringen (management declarations and audit assurance)

Actie 5: De Commissie stelt dat de nationale verklaringen op enige tegenstand is gestuit tijdens de Ecofin van 8 november 2005 en citeert de Raadsconclusies op dit punt. De Commissie stelt nu voor dat de coördinerende bureaus, zoals gebruikt in de praktijk van Europees Oriëntatie- en Garantiefonds Landbouw- onderdeel garantie, een rol kunnen vervullen in het coördineren en harmoniseren van controlemechanismen bij de fondsen in gedeeld beheer. Zij stelt daarom voor dat lidstaten coördinerende bureaus instellen per beleidsterrein om dit mogelijk te maken.

Actie 6: De Commissie zegt toe zelf te onderzoeken hoe zij voor de fondsen onder haar directe beheer gebruik kan maken van betrouwbaarheidsverklaringen.

Actie 7: De lidstaten moeten een actieve bijdrage leveren zodat de bruikbaarheid van externe controles verbetert en dit aspect opnemen in richtsnoeren op het terrein van uitgaven in gedeeld beheer. De Commissie stelt voor dat lidstaten gebruik maken van onafhankelijke audit-rapporten.

Actie 8: Commissie stelt hier net als in het originele routekaart voorstel om de hoge controle-instanties ( m.a.w. meestal nationale rekenkamers) te betrekken in het geïntegreerde controlekader. De Commissie stelt voor dat nationale parlementen hun hoge controle-instanties toestaan audits en betrouwbaarheidstoetsing van EU-fondsen in gedeeld beheer te laten doen. Deze hoge controle-instanties dienen deze informatie dan wel weer door te geven aan de Commissie en de ERK.

3. Single audit aanpak: resultaten bekendmaken en prioriteit geven aan kosten-batenverhouding

Actie 9: De Commissie roept lidstaten op te blijven samenwerken op het gebied van audits (voor wat betreft strategie, planning en uitwisseling van resultaten).

Actie 10: De Commissie vraagt aan de lidstaten om informatie aan te leveren over de kosten van controles op fondsen in gedeeld beheer.

Actie 11: De Commissie doet een eerste onderzoek naar kosteninschatting voor verschillende manieren om interne controle in te richten en verschillende te hanteren foutentoleranties. Dit onderzoek beperkt zich tot intern beleid en de Commissie vraagt de Raad en het EP dat dit onderzoek meegenomen kan worden in de t.z.t. te voeren discussie over een acceptabel foutenpercentage (zie actie 4).

4. Sector specifieke leemten

Actie 12: De Commissie vraagt aan de lidstaten om mee te werken in de gebieden waar zij leemten heeft geconstateerd. De Commissie neemt zelf ook stappen om deze leemten te vullen.

Actie 13: Hier wordt aangehaakt bij door de Raad gevraagde onderzoek naar bestaande controlemechanismen, welke de Commissie zegt tegen het eind van 2006 te leveren. De Commissie hangt hier het verzoek aan op de bestaande Art.13 rapportages op tijd in te leveren. De vraag hoe de lidstaten de Commissie op de meest effectieve manier zekerheid kunnen geven zal ook worden besproken tijdens de coördinatiebijeenkomsten met de controleurs van de lidstaten.

Actie 14: De Commissie vraagt om steun van de lidstaten bij de verspreiding en toepassing van de door de Commissie aangepaste richtsnoeren.

Actie 15: De Commissie stelt dat lidstaten vertrouwenscontracten zouden moeten tekenen voor Structuurfondsen. Lidstaten die niet aan het vertrouwenscontract wensen mee te werken zouden moeten aangeven hoe zij een vergelijkbare zekerheid denken te kunnen creëren en hoe zij hun controlesystemen zullen voorbereiden.

Actie 16: De Commissie zal formele richtsnoeren per beleidsterrein vaststellen zodat er consequente aanpak kan worden gevolgd. De Raad, het EP en de ERK zouden moeten profiteren van de jaarlijkse activiteiten rapporten van de Commissiediensten die duidelijker en meer samenhangend zullen zijn.

Op 5 mei 2006 vond tijdens de Raad een presentatie plaats van onderhavig actieplan.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.