E210022
  ruit icoon
Laatste revisie: 21-04-2023

E210022 - Voorstel voor een richtlijn en voor een verordening betreffende de voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld of financieren van terrorisme



De Europese Commissie heeft op 20 juli 2021 een pakket wetgevingsvoorstellen gepresenteerd om de EU-regels ter bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering te versterken.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in commissie Eerste Kamer.

nationaal

Op 18 november 2022 liet de minister van Financiën per brief (EK, B) weten dat het kabinet afziet van een Nederlands bod voor de vestiging van AMLA (Anti Money Laundering Authority ) in Nederland.

Europees

Op 20 april 2023 nam het Europees Parlement een wetgevingsresolutiePDF-document aan over het voorstel over bij overmakingen van geld en van bepaalde cryptoactiva te voegen informatie (COM(2021)422).


Kerngegevens

volledige titel

Voorstel voor een richtlijn en voor een verordening betreffende de voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld of financieren van terrorisme

document Europese Commissie

COM(2021)420PDF-document, d.d. 20 juli 2021

rechtsgrondslag

Artikel 114 VWEU

commissie Eerste Kamer

beleidsterreinen

verwant dossier


Behandeling Eerste Kamer

Op 18 november 2022 liet de minister van Financiën per brief (EK, B) weten dat het kabinet afziet van een Nederlands bod voor de vestiging van AMLA (Anti Money Laundering Authority ) in Nederland.

Op 13 september 2022 nam de commissie het antwoord van de minister van Financiën voor kennisgeving aan.

Op 5 juli 2022 besloot de commissie de bespreking van het verslag van een schriftelijk overleg aan te houden en opnieuw te agenderen op 13 september 2022. De commissie verzocht de griffie ambtelijk navraag te doen naar de betekenis van de tijdsaanduiding "na de zomer" als het gaat om het aan de Kamer toesturen van de opvolging van de uitkomsten uit de verschillende evaluaties op het gebied van witwassen en het financieren van terrorisme.

Op 27 juni 2022 stuurde de minister van Financiën een antwoord op de brief met vragen. Op 28 juni 2022 werd het verslag van een schriftelijk overleg vastgesteld (EK, A). De commissie bespreekt dit op 5 juli 2022.

Op 22 maart 2022 is de brief aan de minister van Financiën met vragen over het EU-pakket ter bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering verzonden.

Op 15 februari 2022 hebben de fracties van VVD (Vos), GroenLinks (Karimi) en PvdA (Crone) gezamenlijk, ChristenUnie (Ester) en PvdD (Prast) inbreng geleverd voor schriftelijk overleg met de regering.

Op 9 november 2021 besloot de commissie dit agendapunt aan te houden en opnieuw te agenderen voor inbreng voor schriftelijk overleg wanneer de vragen van de Tweede Kamercommissie voor Financiën door de minister en staatssecretaris van Financiën zijn beantwoord.

Op 26 oktober 2021 besloot de commissie de inbreng voor schriftelijk overleg te verplaatsen naar 9 november 2021, zodat zij kennis kan nemen van de behandeling in de Tweede Kamer.

Op 12 oktober 2021 besloot de commissie de behandeling in de Tweede Kamer af te wachten en dit agendapunt op 26 oktober 2021 opnieuw te agenderen. Daarnaast besloot de commissie om op 2 november 2021 inbreng te leveren voor schriftelijk overleg met de regering en met de Europese Commissie.


Behandeling Tweede Kamer

Op 21 december 2022 vond in de commissie Financiën het commissiedebat over bestrijding witwassen en terrorismefinanciering plaats.

Op 8 juni 2022 besprak de commissie Financiën de beantwoording van de minister tijdens het commissiedebat Eurogroep/Ecofinraad.

Op 25 mei 2022 besloot de commissie Financiën het verslag van een schriftelijk overleg te agenderen voor het commissiedebat Eurogroep/Ecofinraad van 8 juni 2022, omdat het commissiedebat bestrijding witwassen en terrorismefinanciering nog niet op korte termijn stond ingepland.

Tijdens de procedurevergadering van 9 februari 2022 besloot de commissie Financiën de beantwoording van de minister te agenderen voor het te zijner tijd te houden commissiedebat bestrijding witwassen en terrorismefinanciering.

De commissie voor Financiën stuurde op 26 oktober 2021 een brief aan de minister van Financiën met vragen en opmerkingen over de voorstellen. Op 4 februari 2022 stuurde de minister van Financiën een antwoord. Op 9 februari 2022 werd het verslag van een schriftelijk overleg vastgesteld (22.112, 3272).

Op 30 september 2021 besloot de commissie Financiën de datum voor het leveren van inbreng voor schriftelijk overleg vast te stellen op 26 oktober 2021.


Standpunt Nederlandse regering

Op 24 september 2021 ontving de Kamer een BNC-fiche over de voorstellen.

Hierin geeft het kabinet aan dat in november jongstleden de Raad de Commissie heeft opgeroepen om prioriteit te geven aan voorstellen voor wetgeving ter oprichting van een onafhankelijke Europese toezichthouder voor het voorkomen van het witwassen van geld of financieren van terrorisme met directe en indirecte bevoegdheden en de introductie van een verordening. Tijdens de extra ingelaste Ecofinraad van 26 juli 2021 spraken veel lidstaten op hoofdlijnen hun steun uit voor het pakket.

Het kabinet beoordeelt de bevoegdheid ten aanzien van beide voorstellen positief. De voorstellen zijn gebaseerd op artikel 114 VWEU en het kabinet geeft aan dat op grond van dit artikel de EU bevoegd is om maatregelen vast te stellen ten aanzien van de instelling en de werking van de interne markt. Gezien de voorstellen verstoring van de interne markt beogen tegen te gaan kan het kabinet zich in deze grondslag vinden.

Het oordeel van het kabinet ten aanzien van de subsidiariteit van beide voorstellen is positief. De voorstellen hebben naar inziens van het kabinet tot doel het gebruik van het financiële stelsel voor witwassen en terrorismefinanciering te voorkomen. Gezien het grensoverschrijdende karakter van witwassen en terrorismefinanciering, kan dit volgens het kabinet onvoldoende door de lidstaten op centraal, regionaal of lokaal niveau worden verwezenlijkt en daarom is het kabinet voorstander van een EU-aanpak.

Het oordeel van het kabinet ten aanzien van de proportionaliteit van beide voorstellen is positief. Het kabinet is van mening dat de richtlijn lidstaten de ruimte geeft om waar nodig in te spelen op nationale risico’s op witwassen of terrorismefinanciering. Volgens het kabinet richt de verordening zich op die onderdelen waar verdere harmonisatie van het voorkomen voor het witwassen van geld of financieren van terrorisme noodzakelijk is voor de effectiviteit van dit raamwerk binnen Europa, zoals de kernverplichtingen van meldingsplichtige instellingen.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

De Europese Commissie heeft op 20 juli 2021 een pakket wetgevingsvoorstellen gepresenteerd om de EU-regels ter bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering te versterken. Het doel van dit pakket is de opsporing van verdachte transacties en activiteiten te verbeteren en de achterpoortjes te sluiten die criminelen gebruiken om via het financiële stelsel illegale opbrengsten wit te wassen of terroristische activiteiten te financieren. Het pakket omvat vijf voorstellen:

Bovenstaande wetgevingsvoorstellen beogen de uitvoering van onderstaande actiepunten, zoals gepresenteerd in het actieplan van de Europese Commissie voor een alomvattend EU-beleid voor de preventie van witwassen en financieren van terrorisme (7 mei 2020):

  • 1. 
    Een gemeenschappelijk EU-rulebook inzake Anti Money Laundering / Combating the Financing of Terrorism (AML/CFT) opstellen;
  • 2. 
    AML/CFT-toezicht op EU-niveau tot stand brengen;
  • 3. 
    Een ondersteunings- en samenwerkingsmechanisme voor financiële-inlichtingeneenheden (FIE’s) instellen;

De voorstellen versterken het bestaande EU-kader aanzienlijk door rekening te houden met nieuwe en opkomende uitdagingen die met technologische innovatie gepaard gaan, zoals de virtuele valuta en het mondiale karakter van terroristische organisaties. Uiteindelijk zal de versterking van het EU-kader inzake de bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering de EU-burgers beter beschermen tegen terrorisme en georganiseerde misdaad.

Parallel aan de goedkeuring van dit pakket stelt de Commissie ook wijzigingen van Richtlijn 2019/1153 voor (COM(2021)429PDF-document) om de bevoegde autoriteiten, die verantwoordelijk zijn voor het voorkomen, opsporen, onderzoeken of vervolgen van strafbare feiten, toegang te verlenen tot het systeem dat de centrale registers van bankrekeningen onderling verbindt. Voor het bestrijden van zware criminaliteit is het van belang dat bevoegde autoriteiten toegang hebben tot dit systeem, zodat zij financiële informatie die relevant is voor strafprocedures kunnen identificeren, analyseren en interpreteren.


Behandeling Raad

Op 7 december 2022 bereikten de lidstaten een algemene oriëntatie over de Verordening en de Richtlijn voor het voorkomen van het gebruik van het financiële stelsel voor witwassen en financieren van terrorisme (COM(2021)420 en COM(2021)423) (21.501-07, FG). Nadat ook het Europees Parlement een standpunt heeft bepaald, zullen de trilogen starten. De voorstellen zullen na afloop van de trilogen opnieuw in de Raad voorliggen voor formele aanname.

Op 29 juni 2022 bereikten de Raad en het Europees Parlement een akkoord over het voorstel om de regels voor informatie bij geldovermakingen uit te breiden naar overmakingen van crypto­activa (COM(2021)422). De twee instellingen moeten het akkoord nog formeel goedkeuren.

Tijdens de Econfinraad van 16-17 juni 2022 (21.501-07, EO) is gesproken over de voortgang op de besprekingen in de Raad van het wetgevend pakket. Verschillende lidstaten, waaronder Nederland, gaven aan mogelijk geïnteresseerd te zijn om vestigingsland te worden van de nieuw op te richten AML-autoriteit.

De Ecofinraad van 7 december 2021 (21.501-07, DQ) besprak de voortgangsrapportage van de behandeling in de Raad van de voorstellen over het voorkomen van witwassen en terrorismefinanciering.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

De voorstellen COM(2021)420, 421, 423 behoren tot de lijst van gemeenschappelijke wetgevingsprioriteiten van de drie EU-instellingen. Hiermee willen zij in 2023-24 aanzienlijke vooruitgang boeken.

COM(2021)420

Op 19 april 2023 stemde het Europees Parlement plenair in met het starten van de onderhandelingen tussen de EU-instellingen.

Op 14 april 2023 dienden de commissies het verslagPDF-document over het voorstel in voor plenaire behandeling in eerste lezing.

Op 28 maart 2023 stemden de commissies in met het openen van de onderhandelingen tussen de EU-instellingen.

Op 15 maart 2022 brachten de commissies het ontwerpverslagPDF-document uit over het voorstel.

Het voorstel wordt behandeld door de commissies voor economische en monetaire zaken (ECON) en Burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE). De commissie juridische zaken (JURI) is aangesteld als adviescommissie.

COM(2021)421

Op 19 april 2023 stemde het Europees Parlement plenair in met het starten van de onderhandelingen tussen de EU-instellingen.

Op 5 april 2023 dienden de commissies het verslagPDF-document over het voorstel in voor plenaire behandeling in eerste lezing.

Op 28 maart 2023 stemden de commissies in met het openen van de onderhandelingen tussen de EU-instellingen.

Op 17 mei 2022 brachten de commissies het ontwerpverslagPDF-document uit over het voorstel.

Het voorstel wordt behandeld door de commissies voor economische en monetaire zaken (ECON) en burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE). De commissies contitutionele zaken (AFCO), Begroting (BUDG), Begrotingscontrole (CONT) en Juridische zaken (JURI) zijn aangesteld als adviescommissies.

In juli 2022 publiceerde het onderzoeksbureau van het Europees Parlement in opdracht van de commissie ECON een studiePDF-document over de voorgestelde anti-witwasautoriteit, en samenwerking, bevoegdheden en uitwisseling van informatie met betrekking tot financiële inlichtingeneenheden (FIE's).

COM(2021)422

Op 20 april 2023 nam het Europees Parlement een wetgevingsresolutiePDF-document aan over het voorstel.

Op 9 oktober 2022 stemden de commissies in met de tekstPDF-document die is voortgekomen uit de onderhandelingen.

Op 6 april 2022 brachten de commissies het verslagPDF-document uit over het voorstel voor plenaire behandeling in eerste lezing. Het Europees Parlement stemde plenair in met het openen van de onderhandelingen tussen de EU-instellingen.

Op 7 februari 2022 brachten de commissies het ontwerpverslagPDF-document uit over het voorstel.

Het voorstel wordt behandeld door de commissies voor economische en monetaire zaken (ECON) en Burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE). De commissie juridische zaken (JURI) is aangesteld als adviescommissie.

COM(2021)423

Op 19 april 2023 stemde het Europees Parlement plenair in met het starten van de onderhandelingen tussen de EU-instellingen.

Op 14 april 2023 dienden de commissies het verslagPDF-document over het voorstel in voor plenaire behandeling in eerste lezing.

Op 28 maart 2023 stemden de commissies in met het openen van de onderhandelingen tussen de EU-instellingen.

Op 18 mei 2022 brachten de commissies het ontwerpverslagPDF-document uit over het voorstel.

Het voorstel wordt behandeld door de commissies voor economische en monetaire zaken (ECON) en Burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE). De commissie juridische zaken (JURI) is aangesteld als adviescommissie.

COM(2021)429

Op 13 februari 2023 stemde het Europees Parlement plenair in met het starten van de onderhandelingen tussen de EU-instellingen.

Op 17 januari 2023 diende de commissie het verslagPDF-document in voor plenaire behandeling in eerste lezing.

Op 1 juli 2022 bracht de commissie het ontwerpverslagPDF-document uit over het voorstel.

Het voorstel wordt behandeld door de commissie Burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE). De commissie economische en monetaire zaken (ECON) is aangesteld als adviescommissie.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

Op 16 november 2021 heeft de Cortes Generales van Spanje een resolutie aangenomen waarmee zij aangeven de voorstellen 420-423 in lijn te achten met het subsidiariteitsbeginsel.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Alle bronnen