E050059
Laatste revisie: 08-03-2006

E050059 - Mededeling over Europees actieplan voor externe actie ter bestrijding van HIV/Aids, tuberculose en malaria



Onderhavige mededeling is een vervolg op de in oktober 2004 uitgebrachte mededeling waarin de Europese Commissie een mededeling ter aankondiging van het Actieplan om HIV/ Aids, malaria en tuberculose tegen te gaan presenteerde (zie E-dossier 050017). In COM(2005)179PDF-document wordt dit Actieplan verder uitgewerkt. De actie moet verder ontwikkeld worden op mondiaal niveau met specifieke aandacht voor de ontwikkelingslanden en de landen met middeninkomens.

De EU zal de politieke dialoog met de betrokken landen op verschillende thema's (in het bijzonder op het gebied van leiderschap en bestuur) versterken en meer uitwisseling van deskundigheid voorstaan om ervoor te zorgen dat de ontwikkelingslanden en de landen met middeninkomens over een grotere deskundigheid komen te beschikken. De EU zal ook hulp verlenen aan landen die helemaal niet over specifieke deskundigheid beschikken. De Europese Commissie (EC) zal voor de verschillende delegaties en diensten een toolkit samenstellen om dit beleid te helpen uitvoeren. De EC delegaties zullen specifiek de aandacht richten op het overbrengen van kennis over gezondheid en ziektepreventie aan het niet EU-personeel, in het bijzonder wat Hiv/ Aids betreft.

Middelen voor het vergroten van de capaciteit om HIV/ Aids, malaria en tuberculose te bestrijden:

  • De EU zal de capaciteit voor het klinisch onderzoek versterken door middel van het Partnerschap voor klinische proeven tussen Europese en ontwikkelingslanden;
  • Technische steun blijven verlenen om de capaciteiten van de landen om een geneesmiddelenbeleid te ontwikkelen, te verbeteren
  • Landen steunen wanneer zij oordeelkundige en doeltreffende beleidslijnen en praktijken ontwikkelen voor het verstrekken van farmaceutische producten en goederen, zoals condooms, bednetten die met een langdurig werkend insectenwerend middel zijn behandeld en anti-retrovirale middelen
  • Landen helpen naar geslacht en leeftijd opgesplitste gegevens over HIV/Aids, malaria en tuberculose te verzamelen en te toetsen.

Concrete voorstellen voor de bestrijding van de drie ziekten:

  • Doelgerichte distributie van bednetten die met een langdurend werkend insectenwerend middel zijn behandeld
  • Doelgericht gratis anticonceptiemiddelen verdelen
  • Het verstrekken van universele vrije toegang tot vrijwillige counseling en tests (VTC) en antiretrovirale geneesmiddelen voor hiv-positieve zwangere vrouwen.

Maatregelen die de EU op mondiaal niveau nastreeft:

  • Betaalbare en veilige medicijnen nastreven.
  • Regelgevingscapaciteiten verbeteren.
  • Het tekort aan opgeleide verstrekkers van gezondheidszorg aanpakken
  • Nieuwe instrumenten en maatregelen ontwikkelen
  • Versterkte partnerschappen opzetten
  • Een sterke Europese stem laten horen.

De EU zal toezicht houden op (de uitvoering van) het actieprogramma en zowel jaarlijks als tussentijds verslag uitbrengen over de uitvoering hiervan.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.


Kerngegevens

document Europese Commissie

COM(2005)179PDF-document, d.d. 27 april 2005

commissie Eerste Kamer

beleidsterreinen

verwant dossier


Behandeling Eerste Kamer

De commissie Europese samenwerkingsorganisaties heeft op 1 november 2005 besloten het onderhavige voorstel onder de aandacht te brengen van de commissie voor Ontwikkelingssamenwerking.

Tijdens de vergadering van de commissie Ontwikkelingssamenwerking op 24 januari 2006 is besloten dat de commissie (conform het advies) de regering zal vragen de commissie informatie te verschaffen over de uitvoering van het Actieplan, in het bijzonder wat dat voor Nederland betekent. Deze brief werd op 26 januari 2006 verstuurd.

In de reactie van het Ministerie van Buitenlandse Zaken d.d. 1 maart 2006 schrijft de minister onder andere dat de algemene lijnen in het actieplan 2007-2013 overeenkomen met het Nederlands beleid op gebied van HIV/Aids. Dit beleid is vastgelegd in de Aids notitie. Het onderhavige actieplan heeft dan ook geen gevolgen voor de uitvoering van het Nederlands beleid op gebied van HIV/Aids. De bestaande inzet om de politieke commitment te vergroten, de coördinatie te verbeteren en de uitvoerende capaciteit te vergroten zullen voortgezet worden.

Deze reactie is tijdens de commissievergadering d.d. 7 maart 2006 voor kennisgeving aangenomen.


Standpunt Nederlandse regering

Toetsing aan het subsidiariteit- en proportionaliteitsbeginsel is in fiche drie niet aan de orde omdat het een mededeling betreft. Het actieplan is van mondiaal belang en de Nederlandse regering onderschrijft de doelstellingen van het Actieplan, met name de erkenning van de relatie tussen HIV/Aids en veiligheid wordt als positief beschouwd. De regering is van mening dat de Europese Commissie duidelijke plannen heeft om tot een coherent beleid te komen voor de bestrijding van HIV/Aids, malaria en tuberculose.

  • bnc-fiche Ministerie van Buitenlandse Zaken - 22.112, 379[3]
    2 juni 2005

Samenvatting voorstel Europese Commissie

In oktober 2004 presenteerde de Commissie een mededeling over een nieuw Europees beleidskader voor externe actie ter bestrijding van aids, tuberculose en malaria. De Raad verwelkomde de mededeling en riep de Commissie op, in een Raadsconclusie van 23 november 2004 (doc. 15158/04), om op korte termijn het beleidskader uit te werken in een Actieplan.

Het beleidskader en actieplan zijn voor een belangrijk deel gebaseerd op de ervaringen met de uitvoering van het "Actieplan voor versnelde actie ter bestrijding van de belangrijkste infectieziekten in het kader van armoedebestrijding" (2001-2006) en aangescherpt op basis van recente internationale ontwikkelingen, waaronder de afspraken die zijn gemaakt ten aanzien van harmonisatie. Het actieplan is een gezamenlijk product van de Directoraten Generaal voor Ontwikkeling, Onderzoek en Handel.

Het beleidskader handhaaft de drie prioritaire werkterreinen die in het Actieplan 2001-2006 waren geïdentificeerd, te weten:

  • Streven naar een optimale impact van de bestaande interventies, met name gericht op het bereiken van de arme bevolkingsgroepen;
  • Vergroten van de toegankelijkheid van farmaceutica (vaccins en geneesmiddelen) door middel van een samenhangende aanpak;
  • Vergroten van de investeringen in onderzoek en ontwikkeling van globale publieke goederen (medicijnen en vaccins) die gericht zijn op de drie belangrijkste infectieziekten.

Het beleidskader omvat tevens een aantal nieuwe elementen voor externe actie in de periode 2007-2011:

  • Meer aandacht voor mensenrechtenaspecten, stigmatisering en discriminatie;
  • Meer aandacht voor de veiligheidsaspecten van de aids-epidemie (variërend van individuele veiligheid en veiligheid op gemeenschapsniveau, tot internationale veiligheid en stabiliteit);
  • Aandacht voor HIV/aids buiten de traditionele focus op ontwikkelingslanden, met name voor de snel toenemende epidemieën van aids en tuberculose in Europa en nabuurlanden.

Het Actieplan 2007-2011 is uitgewerkt conform bovenstaand beleidskader en richt zich op ontwikkelingslanden en middeninkomenslanden. Later in 2005 zal de Commissie een mededeling presenteren over de bestrijding van HIV/aids en tuberculose binnen de Europese Unie en de nabuurlanden.

Het Actieplan omschrijft acties op landenniveau en op globaal niveau. Waar mogelijk wordt gezocht naar samenwerking en complementariteit met lidstaten.

Acties op landenniveau zijn gebaseerd op de volgende uitgangspunten: nationaal leiderschap is cruciaal voor effectieve bestrijding van de drie ziekten. Participatie van maatschappelijke organisaties - waaronder mensen die getroffen zijn door de ziektes - en samenwerking met publieke en private actoren en internationale organisaties zijn daarbij essentieel. De Commissie heeft activiteiten geformuleerd waarmee men de volgende resultaten beoogt te bereiken:

  • 1. 
    Een politieke en beleidsdialoog die de ontwikkeling van nationale strategieën ter bestrijding van de drie ziekten ondersteunt;
  • 2. 
    Capaciteitsopbouw binnen de voor de bestrijding van aids, tuberculose en malaria belangrijke sectoren, waaronder de gezondheidssector;
  • 3. 
    Beschikbaarstelling van meer financiële middelen.

Acties op globaal niveau zijn complementair aan de acties op landenniveau. De in het actieplan geformuleerde activiteiten dragen bij aan de volgende resultaten:

  • 1. 
    Betere toegang tot betaalbare en veilige farmaceutische producten;
  • 2. 
    Versterking van de regulerende capaciteit in ontwikkelingslanden en van de WHO kwaliteitscontrole van generieke medicijnen (het zgn. pre-qualification project);
  • 3. 
    Meer aandacht voor de personeelscrisis in de gezondheidssector;

4.Meer investeringen in de ontwikkeling van nieuwe preventieve technologieën;

5.Sterkere partnerschappen tussen Commissie en andere relevante organisaties en actoren;

  • 6. 
    Een sterkere Europese stem in internationale fora.

  • PDF-document commissievoorstel Europese Commissie - COM(2005)179
    27 april 2005

Behandeling Raad

Tijdens de RAZEB van 24 mei 2005 heeft de Raad conclusies aangenomen over onderhavige mededeling. Tijdens de Raad van 3 juni 2005 zijn specifieke conclusies aangaande de bestrijding van HIV/Aids aangenomen.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

  • PDF-document raadsdocument Raad Werkgelegenheid en Sociaal beleid - 9806/05
    6 juni 2005
  • PDF-document raadsdocument Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen - 9278/05
    24 mei 2005

Behandeling Europees Parlement

Tijdens de plenaire zitting van 8 september 2005 heeft het Europees Parlement een resolutie aangenomen inzake belangrijke en verwaarloosde ziekten in ontwikkelingslanden waarbij onderhavige commissiemededeling betrokken werd.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Alle bronnen