Verslag van de vergadering van 7 februari 2023 (2022/2023 nr. 18)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 19.44 uur
De heer Van Gurp i (GroenLinks):
Dank u wel, voorzitter. Het is altijd een genoegen om hier de verdediging van een initiatiefwetsvoorstel mee te maken. En ik moet zeggen dat het inderdaad ook een genoegen was. De beide initiatiefnemers, sprekend namens de hele Kamer, hebben met verve hun punten gemaakt en ook hun passie getoond. De minister heeft de bredere context geschetst, die voor mij in ieder geval op een aantal punten tot verduidelijking en verheldering heeft geleid. Dank daarvoor.
Voorzitter. Staat u mij toe om nog even kort stil te staan bij de maidenspeech van collega Kennedy-Doornbos. Ik heb gesproken voordat zij haar maidenspeech hield, dus ik heb haar daarmee nog niet kunnen complimenteren. Ik heb het haar bij het handenschudden al gezegd, maar ik wil ook vanaf deze plaats graag zeggen dat ik haar speech niet alleen mooi vond, maar dat die mij ook raakte en ontroerde door de oprechte betrokkenheid die erin zit voor mensen die het moeilijk hebben en de bereidheid om je eigen existentie daarvoor in te zetten. Dat vind ik prachtig; dat raakt aan mijn diepste motivatie om zelf politiek bezig te zijn. Dank u wel.
Ik vond ook de verwijzing naar Emmanuel Levinas mooi — ik geloof dat dit in de speech van de voorzitter gebeurde. Hij formuleert iets te moeilijk voor mij, maar het is mijn favoriete filosoof, al lees ik hem in samenvatting. Het gelaat van de ander is het die jou tot moreel handelen aanzet, die een appel op jou doet om te antwoorden. Daar zie ik ook een parallel met het verhaal van mevrouw Moonen, die Brood en Rozen aanhaalde en die eigenlijk met andere woorden uit de praktijk hetzelfde zegt: het zijn de vrouwen die 's ochtends om 6.00 uur naar Schiphol moeten, die mij motiveren om hier mijn verhaal over het minimumloon te houden. Ik vind het mooi dat wij op deze manier met elkaar mogen debatteren.
Over de inhoud van het debat kan ik betrekkelijk kort zijn. Ik heb gezegd dat ik op een aantal punten echt verder geholpen ben. Zo vond ik het verhaal over het mkb-pakket van de minister overtuigend. Het is goed om te zien dat er in ieder geval aandacht en zelfs proactief aandacht is geweest voor de thematiek die voor het mkb speelt. Ik had daar vragen over en die zijn naar tevredenheid beantwoord.
Mij is ook duidelijk geworden dat de op het oog logische tussenstap "doe even geen 36 uur maar 38 uur" leuk klinkt — alsof het een schuif is waar je een beetje mee kunt schuiven — maar in feite niet leuk ís, omdat die de facto verlaging van het minimumloon voor de mensen met een 36-urige normweek inhoudt. Ik ben ervan overtuigd dat het voor niemand in deze Kamer de bedoeling kan zijn om tot een dergelijke verlaging over te gaan. Daarmee is dat voor mij ook een gepasseerde vraag.
Tot slot kom ik bij de tips en tops, zoals ik het maar noem, de dingen die ik mee te geven heb en de dingen waarvoor ik een compliment wil geven. Ik zie de heer Vos nu zenuwachtig op zijn stoel schuiven, dus hij heeft het goed begrepen. Ik waardeer collega Vos van de VVD om het feit dat hij zegt dat hij een brede afweging wil maken en de balans in het geheel wil zoeken. Dat ben ik met hem eens.
Ik waardeer de heer Vos ook op een ander punt, namelijk dat hij zegt dat men zijn fractie niet moet aanspreken op het regeerakkoord, omdat zijn fractie hier als Eerste Kamerfractie zit. Dat moest hier vaker gezegd worden. Wij moeten niet roepen: het staat in het regeerakkoord. De partijen aan de Bezuidenhoutseweg die de regering steunen, kunnen dat zeggen, maar wij moeten ons onafhankelijk een oordeel vormen over de kwaliteit, de effectiviteit et cetera van de wetgeving. Daarvoor de complimenten.
Het voorgaande natuurlijk allemaal ter inleiding van. In je balans moet er uiteindelijk ook gekozen worden. Ja, er zijn allerlei aspecten. Ja, ook kleine werkgevers kunnen het moeilijk hebben. Ik vind dat een wat uitvergroot element in het debat. Dat neemt de serieusheid niet weg, maar het moment van het debat werd ook wel een beetje bepaald door het moment van de petitie. Evengoed is het een serieus punt. Het is goed om er aandacht aan te besteden, maar uiteindelijk moet dit worden afgewogen tegen de mensen met een minimumloon die voor een deel onderbetaald worden. En het gaat hier nog niet eens om een nominale verhoging voor iedereen, maar om minstens een eerlijke normering daarvoor.
Hoe je het ook wendt of keert, je kunt het niet tegelijkertijd doen en niet doen, dus je zult aan het eind van de rit een keuze moeten maken. Ik heb van de heer Vos dan ook de stellige verwachting dat hij de keuze wel gaat maken. Hem enigszins kennende kan ik me niet voorstellen dat die keuze niet zo zou uitvallen dat de mensen met een minimuminkomen zich daadwerkelijk gesteund voelen door een breed draagvlak in deze Kamer.
Tot slot, voorzitter, de top. Dat is voor mijn collega Schalk en zijn eerste termijn, als ik daar iets tegen mag zeggen. Ik mopper weleens: waarom slaan jullie als christelijke partij nou altijd rechtsaf? Dat is toch niet nodig? Hij vindt het niet, ik vind het wel. Ik kom bij de opmerking die ik wil maken. Ik was heel erg blij dat hij het toch onverkort opnam voor de mensen met een minimaal inkomen. Hij zei dat we dat in ieder geval goed moeten regelen. Ik vond hem stevig in dat betoog. Uiteraard was hij ook nog zoekende naar de marges, maar ik vond hem helder in dat betoog. Ik was bang dat hij — ik zeg het maar gewoon eerlijk — met Matteüs 20 zou komen over de werkers in de wijngaard. Dan zeg je: je moet er niet over zeuren hoelang je hebt gewerkt, je krijgt allemaal hetzelfde. Dus eigenlijk het minimummaandloon of het minimumdagloon in dat geval. Maar hij kwam gelukkig met Matteüs 25. Matteüs 25, even verder doorbladerend, is: wat gij aan Mijn minste hebt gedaan, hebt gij aan Mij gedaan. Ik ben heel blij dat u zich van die kant heeft laten zien.
Dank u wel.
De heer Schalk i (SGP):
Ik kan dit natuurlijk niet onbesproken laten. Als je die gelijkenissen helemaal wilt toepassen op alles, dan kom je er nooit uit. Ze zijn altijd gericht op het koninkrijk der hemelen. Dat maakt het natuurlijk toch wel een beetje anders, want dan krijgt iedereen dezelfde beloning.
De heer Van Gurp (GroenLinks):
Ik dank u wel.
De voorzitter:
Dan is het woord aan mevrouw Vos van de Partij van de Arbeid.