Verslag van de vergadering van 28 september 2021 (2021/2022 nr. 1)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 22.48 uur
De heer Talsma i (ChristenUnie):
Hartelijk dank, voorzitter. Dank aan de verdedigers. Ik begon vanmiddag met te zeggen hoe inspirerend het Binnenhof voor mij was bij de voorbereiding van dit debat, maar wat een verdediging was dit! Het was bijzonder inspirerend. Ik dank u daar hartelijk voor. Ik wens eerlijk gezegd elk initiatiefwetsvoorstel zulke verdedigers en zo'n adviseur. Laat dat gezegd zijn.
Ik dank ook de minister voor de toezegging over het internationaal onderzoek. Dat komt een heel klein beetje tegemoet aan wat ik namens mijn fractie naar voren heb gebracht, maar ik ben in ieder geval blij met die stap. Ik dank ook de collega's voor het debat.
Ik zeg collega Backer na dat het hier gaat om een fundamentele kwestie. Met veel respect voor de gedachtewisseling en voor het leerzame karakter daarvan, zeg ik er met nadruk bij, zeker ook voor mij als het gaat om de gedachtewisseling met u allen, betekent dat toch ook dat je in zo'n fundamentele kwestie tot andere uitkomsten kunt komen. Dat is wat ons betreft het geval, want onze zorgen over de complexiteit van de wetgeving, de uitvoerbaarheid en ook de betaalbaarheid zijn wel blijven bestaan.
Ik maak één uitstapje daarin als het gaat om een voorbeeld. Ik heb vanmiddag in de eerste termijn verschillende voorbeelden genoemd. Het valt mij op dat in de beantwoording met name de uitvoeringstoetsen naar voren worden gebracht. De heer Snels noemde ze en de heer Sneller raakte er ook aan, maar de minister maakte er helemaal een aantal opmerkingen over. Die worden echt naar voren gebracht als een soort dragende grond als het gaat om de uitvoerbaarheid. Ik meen de minister te hebben horen zeggen — ik zal het nog eens nalezen als de Handelingen er zijn — dat die uitvoeringstoets uitgebreid is gedaan: "we hebben er echt de tijd voor genomen". Ik heb niet alle 314 pagina's erop nageslagen, maar ik dacht toch werkelijk: kan dit nou waar zijn? Ik heb er een heleboel toch nog snel bekeken.
Ik noem even een paar voorbeelden. LNV en EZ zeggen: het is een heel krap tijdpad geweest. Wij dringen erop aan om te zijner tijd nog eens een volledige uitvoeringstoets te doen. Het CJIB heeft het over een globale inventarisatie en zegt er verder niet heel veel van te kunnen zeggen omdat het echt heel snel moest. De Dienst Terugkeer en Vertrek zegt: het realiteitsgehalte hebben we eigenlijk niet kunnen laten onderzoeken, want het moest echt te snel. Het Openbaar Ministerie zegt: het is een grove, voorlopige inschatting vanwege het korte tijdsbestek voor de analyse. OCW zegt: een heel kort tijdsbestek, dus zie dit vooral als een vingeroefening, een well-educated guess. En tot slot JenV, ook niet het kleinste departement: "Zelfs voor een juridisch geschoold departement als het onze is het ontzettend lastig om deze wet goed te interpreteren. Dat ervaren wij als bijzonder lastig. Dat maakt de consequenties voor de uitvoering bijzonder lastig in te schatten." Dan snap ik niet — dat is de vraag waarmee ik graag eindig — hoe de indieners, maar ook de minister zo zwaar kunnen leunen op juist deze uitvoeringstoetsen.
Daar wil ik het bij laten.
De voorzitter:
Dank u wel. De heer Backer.
De heer Backer i (D66):
Ik vind het interessant wat de heer Talsma noemt, want zonder die uitvoeringstoetsen had hij dit niet geweten. Hij gebruikt die om dit wetsvoorstel te beoordelen en kijkt er anders naar dan wij. Maar een van de interessante en voortgaande inzichten van deze wetgeving is natuurlijk dat we die uitvoeringstoetsen en die inzichten standaard in de toekomst gaan lezen. Dan kunnen we ernaar vragen. Dat lijkt mij toch winst.
De heer Talsma (ChristenUnie):
Ik ben het er van harte mee eens, zeg ik tegen de heer Backer, dat dat winst is. Alleen, voor het antwoord op de vraag of we dit wetsvoorstel daarmee als "uitvoerbaar" kunnen betitelen en of we daar onze steun aan kunnen geven, maak ik inderdaad ook gebruik van deze uitvoeringstoetsen. Eerder was er natuurlijk al de impactanalyse van ABDTOP-en-nog-een-klein-beetje. Dat was de maatschappelijke kosten-batenanalyse, die met de meest uiteenlopende, maar zeker ook heel vaak negatieve uitslagen kwam. Die zie ik in ieder geval niet verbeterd in deze uitvoeringstoetsen.
De heer Backer (D66):
De heer Talsma heeft een motie meeondertekend, dus ik geloof niet dat ik hem nog verder kan overreden. Maar wie weet, er zit nog een week tussen.
De voorzitter:
Dank u wel.
De heer Talsma (ChristenUnie):
Dank u zeer.
De voorzitter:
Dan is tot slot in deze termijn het woord aan de heer Schalk, die zal spreken namens de fractie van de SGP.