Verslag van de vergadering van 11 oktober 2022 (2022/2023 nr. 3)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 19.25 uur
De heer Otten i (Fractie-Otten):
Voorzitter. Er wonen meer dan 1 miljoen Nederlanders in het buitenland. Velen hebben ons land, dat helaas steeds verder afglijdt en stagneert, verlaten omdat de politiek hardnekkig weigert ons bestuurlijke stelsel te moderniseren en de politiek liever accepteert dat getalenteerde mensen naar elders vertrekken. Dat wordt via onze nationale luchthaven, onze nationale schaamlap Schiphol, wel steeds lastiger. "A crazy mess" kopte CNN dit weekend naast het breaking news over de opgeblazen brug in de Krim. Die "crazy mess" ging over onze luchthaven Schiphol, maar dat terzijde.
Veel Nederlanders in het buitenland volgen de Nederlandse politiek desalniettemin op de voet. De wetten die wij hier aannemen, hebben vaak gevolgen voor Nederlanders in het buitenland. Door de invoering van dit kiescollege wordt het manco dat zij daar geen invloed op hebben nu rechtgezet. Ik heb het ook in het grondwetsdebat al aangegeven: deze 1 miljoen Nederlanders buiten Nederland representeren zo'n zeven Eerste Kamerzetels. Dat is een fractie zo groot als de fractie van D66 — tenminste, in de huidige Kamerperiode — of drie keer die van de SGP.
Het is goed dat het kiezen van de Eerste Kamer wordt gemoderniseerd en dat we negentiende-eeuwse praktijken waarbij men in Nederland nog met de postkoets vanuit de provincie naar Den Haag afreisde, nu eindelijk achter ons laten. Zaken als nationaliteit, pensioen, immigratie et cetera raken ook vele Nederlanders in het buitenland. Ik wijs op artikel 4 van de Grondwet, dat bepaalt dat iedere Nederland gelijkelijk recht heeft om de leden van de algemeen vertegenwoordigende organen te verkiezen. Ik wijs ook op artikel 50 van de Grondwet: de Staten-Generaal, en dus ook de Eerste Kamer, vertegenwoordigen het gehele Nederlandse volk.
Voorzitter. Tijdens het debat over de grondwetswijziging hebben wij er dan ook bij het kabinet op aangedrongen om dit wetsvoorstel tijdig voor de volgende Eerste Kamerverkiezingen op 30 mei 2023 — toevallig ook mijn verjaardag — in te voeren. Anders moeten deze 1 miljoen mensen in het buitenland weer wachten tot 2027. Tegen die tijd zijn waarschijnlijk nog veel meer mensen Nederland ontvlucht. Dan wordt het probleem alleen maar groter.
We zijn helaas nog niet zover als in Portugal, Frankrijk of Italië, waar zelfs aparte Kamerzetels gereserveerd zijn voor medeburgers in het buitenland, maar dit is wel een begin van erkenning van de nieuwe realiteit waarin wij in 2022 leven. Wel vragen wij de minister hoe zij deze 1 miljoen Nederlanders in het buitenland goed weet te bereiken voor de verkiezingen om zich te registeren et cetera, en om de procedurele vereisten goed en helder aan deze mensen uit te leggen. Dit is natuurlijk een diverse doelgroep.
Voorzitter. Wat ons betreft gaan we hier vanavond al over stemmen, zodat alles nog net op tijd kan worden ingevoerd voor de Eerste Kamerverkiezingen van volgend jaar. Onze fractie zal volmondig voor stemmen.
Dank u wel.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Otten. Wenst een van de leden in de eerste termijn nog het woord? Dat is niet het geval. Ik schors de vergadering voor de dinerpauze tot 20.15 uur. Daarna gaan wij verder met de beantwoording van de regering in eerste termijn.