Verslag van de vergadering van 31 mei 2022 (2021/2022 nr. 31)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 23.28 uur
De heer Vendrik i (GroenLinks):
Voorzitter, dank u wel. Laat ik de bewindslieden en de hen ondersteunende ambtenaren danken voor de beantwoording. Laat ik in ieder geval één pluspunt noemen van dit debat. Ik vond het informatierijker en plezieriger dan het vorige debat, in 2020. Er is dus vooruitgang mogelijk. Het is goed om dat vast te stellen. Daar dank ik beide ministers voor.
Voorzitter. Als ik het kort samenvat, vraagt het kabinet nu mandaat van het parlement om nu belastinggeld uit te geven, maar komen alle plannen en ambities die daarbij zouden kunnen gaan horen later. Dat is op z'n minst een vrij wonderlijke volgorde voor wie doelmatig begrotingsbeleid hoog heeft zitten. Ik ben een van die types. Het overgrote deel van de voorwaarden voor de eerder verstrekte steun is nog niet nageleefd. Dat moet nog komen. Het duurzaamheidsplan van KLM en ook de plannen van het kabinet voor de luchtvaart met betrekking tot CO2 moeten nog komen. Het hele verhaal rond netwerkkwaliteit moet nog komen. De aanpassing van de Luchtvaartnota die uit het voorgaande volgt, moet nog komen. Dat moet evident consequenties hebben voor het bedrijfsmodel van KLM. Anders gaat er hier namelijk iets mis, zeg ik tegen het kabinet, maar dat zullen zij zich ook zeker realiseren. Daarbij gaat het niet alleen om de behoefte aan flexibiliteit om beter te kunnen reageren op events als corona, zoals de heer Kremers het formuleert. Het gaat überhaupt om een heel ander model in de toekomst van de duurzame luchtvaart. Hoe dat precies uitpakt, weten we niet. Dat moet dus blijken. Maar we gaan nu wel al publiek geld in het concern steken, en dat is niet voor het eerst. We weten hoezeer de luchtvaart langs alle kanten voorzien wordt van impliciete en expliciete subsidies, fiscaal of anderszins. Dat is een moeilijk verhaal.
En als ik dan vervolgens beluister hoe de ministers deze emissie proberen te rechtvaardigen, moet ik heel erg goed zoeken in de beantwoording en in het debat waar nu precies de meerwaarde zit van een emissieparticipatie ter waarde van 320 miljoen euro. Ik herhaal het toch maar: dat is 220 plus het niet behaalde voordeel van het verzilveren van het right to buy, ter waarde van naar schatting 100 miljoen. Dat lijkt me de goede blik op de begroting, vandaar de 320 miljoen. En dan ben ik het toch eens met de minister van Financiën: het is een zwak voorstel. Ik zou denken dat er bij marktondernemingen, dus niet bij natuurlijke monopolies zoals een TenneT of een Gasunie, maar bij marktondernemingen zoals KLM, wel degelijk sprake kan zijn van hele goede redenen voor participatie van de overheid, inclusief claimemissies als deze. Maar dat doe je alleen als je het publieke belang helder definieert, en wat onze fractie betreft gaat dat altijd over de transitie. Het kan niet anders in deze tijd. Maar dat is vandaag nog niet aan de orde, want de plannen zíjn er nog niet. De ambities líggen niet op tafel. De voorwaarden wórden niet nageleefd. De handhaving ís onduidelijk. Daarmee is voor de fractie van GroenLinks een niet geloofwaardig verhaal ontstaan. Ik zal mijn fractie dus voorstellen om tegen deze suppletoire begroting te stemmen.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Vendrik. Dan is het woord aan de heer Crone, namens de Partij van de Arbeid.