Verslag van de vergadering van 16 december 2014 (2014/2015 nr. 14)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 12.14 uur
De heer Schaap i (VVD):
Voorzitter. Ik dank de staatssecretaris voor haar beantwoording en ook voor enkele geruststellingen, met name inzake de weidegang. De wetgever is machtig, maar we hebben ook een privaat domein in de samenleving. Dat de staatssecretaris zich als een private partij gaat mengen in het gewoel over wat goed is voor landschap en imago, is dat prima — dat mag wat mij betreft zelfs luidkeels — maar dan wel met de toezegging dat het buiten de wet blijft.
Het is mij ook duidelijk geworden "grondgebondenheid" toch een iets andere betekenis heeft dan "dierrechten". De dreiging uit Brussel ten aanzien van dierrechten blijft boven de markt hangen, zelfs als we deze wet aannemen. Het gaat hier in ieder geval ook om meer. Het is ook een structuurmaatregel voor het platteland, althans voor dit onderdeel van het platteland. Het hele principe van grondgebondenheid juich ik toe. Ik heb een klaagzang aangeheven rond al die regels die de veehouderij overkomen en gezegd dat het allemaal niet te veel moet worden en zeker niet te wisselend. Dat heeft ook te maken met een structuurachtergrond. Men moet kunnen investeren.
Wij moeten wel in de gaten houden, ook wat de imagodoelstelling betreft, dat grondgebondenheid de schaalvergroting in de melkveehouderijsector niet zal tegenhouden. Dat geldt overigens voor de gehele landbouw. Bedrijven worden samengevoegd bij beëindiging. Nogal wat boeren die geen opvolger hebben, beëindigen hun bedrijf. Dat betekent gewoon dat een ander dan het boeltje erbij overneemt. Dus wordt er ook weer gebouwd. Dat gaat allemaal in de richting van een veel grotere schaal. Er zijn redenen dat ik dat toejuich, namelijk dat het investeren in de landbouw vaak gekoppeld is aan opschaling en dat daarin een hele hoop nobele doelstellingen kunnen worden meegenomen, wettelijk verplichte maar ook gewoon privaat gewenste. Dat gaat wel door en het staat helemaal los van de discussie over megastallen of wat ook maar.
Er blijft één punt staan, te weten de hoofddoelstelling van deze wet, namelijk de kwestie wat grond is en, in lijn daarmee, wat de betekenis is van de beschikkingsmacht over grond.
De heer Koffeman i (PvdD):
Collega Schaap zegt dat opschaling in de melkveehouderij onontkoombaar is en wat hem betreft ook toe te juichen. Kan hij ook aangeven wat dat voor consequenties zal hebben voor de weidegang? Collega Schaap heeft gisteren gezegd dat de ouderwetse potstal niet zo fijn was. Ik denk dat hij die verwarde met de grupstal.
De heer Schaap (VVD):
Nee, van de potstal en de kromme poten weet ik nog genoeg uit de boekjes toen ik de landbouwopleiding deed.
De heer Koffeman (PvdD):
Het was dus niet de grupstal waar u problemen mee had maar de potstal.
De heer Schaap (VVD):
Met de grupstal heb ik ook grote problemen. Ik ben blij dat die weg is.
De heer Koffeman (PvdD):
Ik zou willen weten wat voor consequenties uw visie op de melkveehouderij heeft voor de weidegang.
De heer Schaap (VVD):
Het is lastiger bij grote aantallen koeien om weidegang toe te passen. Dat klopt, dus daar zal een mouw aan moeten worden gepast. Ik vind dat de sector daarin inventief moet worden.
De heer Koffeman (PvdD):
Kunt u er een beetje een beeld van schetsen hoe die weidegang dan zou moeten plaatsvinden? Als je een "cowmunity" hebt met honderden koeien, hoe kun je dan in vredesnaam die koeien in de wei laten als je geen omliggende weilanden hebt?
De heer Schaap (VVD):
Ik zei al dat dat een probleem kan zijn. Dat is ook een reden waarom ik die weidegang niet in de wet wil hebben, want dan komen vanuit die wet allerlei fricties op gang. Ik heb liever bewegingsvrijheid, in dit geval ook voor de melkveehouder in de private sfeer.
Op de beschikbaarheid en de beschikkingsmacht over grond ben ik ook in mijn eerste termijn ingegaan. Eigendom is handig, want dan weet je het gelijk, net als bij langdurige pacht. Bij kortlopende pacht wordt het al moeilijker, want dan is er kortlopende beschikkingsmacht. Er zijn ook heel veel andersoortige overeenkomsten, met name in de kringloopsfeer. Dat geldt ook voor melkveehouders die zich te midden van akkerbouwers bevinden. Ik zou toch wel graag willen dat daar ook in juridische zin ruimte voor gegeven wordt. Dat kan bijvoorbeeld via mestplaatsingsovereenkomsten of anderszins, eenduidig geregeld en met data erbij. Ik zou willen dat die flexibiliteit wel in stand blijft en ook onder de titel grond valt. Het zou mij wat waard zijn dat de verdere invulling van de definitie van grond, grondgebondenheid en beschikkingsmacht over grond in de wet wordt geregeld en niet in een AMvB. De wet is er om de zaken juridisch helder te maken. Maten en gewichten horen vervolgens in de AMvB. Dus ik hoop werkelijk dat de staatssecretaris toezegt om dit nader te regelen en dat per 1 maart, als de AMvB zwaar voorgehangen hier komt, dan ook te koppelen aan een wijziging van deze wet, waarin de hele kwestie van de juridische onderbouwing van de beschikkingsmacht over grond nader aan de orde komt.