De Eerste Kamer besprak dinsdag 22 november de plannen van de regering voor 2023 zoals die in de Miljoenennota staan die op Prinsjesdag is gepresenteerd. Tijdens deze Algemene financiële beschouwingen debatteerden de financiële woordvoerders van de zestien fracties in de Eerste Kamer met elkaar en met minister Kaag van Financiën, staatssecretaris Van Rij van Fiscaliteit en Belastingdienst en staatssecretaris De Vries van Douane en Toeslagen. De Kamer stemt dinsdag 29 november over zestien moties die zijn ingediend. (Tekst gaat verder onder de afbeelding)
De Miljoenennota met bijlagen, waaronder de Macro Economische Verkenning 2023 en de Troonrede 2023, bevat de hoofdlijnen van het financieel beleid van het kabinet voor 2023. In de Miljoenennota is het overzicht opgenomen van de ontvangsten en uitgaven van de gehele rijksbegroting voor het jaar 2023. De Eerste Kamer debatteert vervolgens op 12 en 13 december over de belastingplannen van het kabinet voor 2023.
Tijdens het debat spraken de woordvoerders over veel uiteenlopende onderwerpen, zoals de gevolgen van de hoge inflatie, de gestegen energieprijzen en het energieprijsplafond, de koopkrachtverbetering, de investeringen om klimaatverandering tegen te gaan, de problemen op de woningmarkt, de vermogensrendementsheffing, de kloof tussen mensen met inkomen uit arbeid en de mensen met inkomen uit vermogen, de AOW, de pensioenen, de toekomst van de euro en het begrotingsbeleid.
Er zijn zestien moties ingediend. De Kamer stemt dinsdag 29 november over de moties.
De motie-Karimi c.s. verzoekt de regering om een herziening van het boxenstelsel en daarbij opties te ontwikkelen om het inkomen uit vermogen en winsten tegen eenzelfde tarief gelijk te belasten als inkomen uit arbeid. De motie is ontraden.
De motie-Van der Linden c.s. verzoekt het kabinet om de Kamer voor het einde van dit jaar te informeren over beleidsopties die asielinstroom substantieel terugdringen inclusief de concrete aantallen waarmee de capaciteitsbehoefte wordt teruggebracht en de gevolgen voor onze overheidsfinanciën. Ook deze motie is ontraden.
De motie-Van der Linden c.s. verzoekt het kabinet om de komende jaren het brede fundamentele maatschappelijk debat over de euro zoveel mogelijk te faciliteren en uitgebreid met de samenleving in dialoog te treden over beleidsopties voor de toekomst. De motie is ontraden.
De motie-Crone c.s. verzoekt het kabinet er alles aan te doen samen met de toezichthouder ACM en in overleg met de energieleveranciers dat langetermijncontracten kunnen worden aangeboden. Deze motie kreeg het advies 'oordeel Kamer' van de minister.
De motie-Van Strien c.s. verzoekt de regering generieke belastingverzwaringen op energie, zoals de verhoging van de BTW, achterwege te laten. De motie is ontraden.
De motie-Van Strien c.s. verzoekt de regering alle noodzakelijke stappen te ondernemen om tot een uittreding uit de euro te komen. De motie is ontraden.
De motie-Van Apeldoorn c.s. verzoekt de regering geen nieuwe bezuinigen op de zorg, onderwijs en andere cruciale publieke voorzieningen door te voeren ter financiering van het prijsplafond. Ook deze motie is ontraden.
De motie-Prast c.s. overweegt dat andere EU-landen dwingende maatregelen hebben getroffen om overbodig energiegebruik te verbieden, zoals een verbod op het gebruik van lichtreclames 's nachts en als het licht is, een verbod op het koelen van openbare gebouwen tot onder 25 graden en een verbod op het permanent open laten staan van winkeldeuren en verzoekt de regering om zo snel mogelijk dit voorbeeld te volgen. De minister verzocht de indiener de motie aan te houden.
De motie-Prast c.s. verzoekt de regering het Btw-tarief op het openbaar vervoer in 2023 naar nul te verlagen. De motie is ontraden.
De motie-Prast c.s. verzoekt de regering de volumecorrectieregeling (de korting grootverbruikers elektriciteit) zo snel mogelijk af te schaffen. De motie is ontraden.
De motie-Prast c.s. verzoekt de regering te voorkomen dat banken betaalrekeningen weigeren zonder dat daar vanuit het perspectief van witwassen een gerechtvaardigde reden voor is. De minister verzocht de indiener de motie iets anders te formuleren. De indiener denkt hierover na.
De motie-Prast c.s. overweegt dat de Kamer voor een beoordeling van de Miljoenennota moet weten hoe de uitgaven voor het energieplafond van naar verwachting tussen 10 en 40 miljard gefinancierd gaan worden en verzoekt het kabinet om dit jaar nog te komen met voorstellen voor financiering in drie verschillende scenario's voor de uitgaven (10, 25 en 40 miljard). De motie is ontraden.
De motie-Van Rooijen c.s. verzoekt de regering de verlaging van de IOAOW terug te draaien en de IOAOW derhalve weer te verhogen tot het oude niveau op 1 juli 2023. De motie is ontraden.
De motie-Schalk c.s. verzoekt de regering bij de uitfasering van de IACK een redelijke overgangsregeling te hanteren, in de vorm van een stapsgewijze verlaging van de korting, en bij de behandeling van het Belastingplan 2023 de contouren daarvan te schetsen. Ook deze motie is ontraden
De motie-Otten c.s. verzoekt de regering om maatregelen te nemen om de aansturing van de Belastingdienst te verbeteren zodat de voor de Nederlandse economie dringend noodzakelijke fiscale aanpassingen ook uitgevoerd kunnen worden door de Belastingdienst en hiervoor de noodzakelijke middelen beschikbaar te maken. De motie is ontraden.
De motie-Frentrop c.s. roept de regering op excuses te maken aan alle belastingbetalers die de afgelopen jaren de betreffende box 3 heffing ten onrechte hebben betaald. Ook deze motie is ontraden.
Vermogensbelasting omhoog
Senator Karimi (GroenLinks) zei dat de allergrootste crisis van onze tijd, de door de mens veroorzaakte klimaatcrisis is. De dekking voor het energieplafond is nog onbekend, dus we bespreken vandaag een ongedekte begroting, zei Karimi. Ze vroeg hoe het kabinet het brede welvaartsdenken heeft toegepast in de gehele Miljoenennota. Er is wel een hoofdstuk aan gewijd, maar het is nog niet duidelijk hoe dit op alle onderwerpen doorwerkt. Karimi vroeg de minister toe te zeggen dat er geen bezuinigingen op publieke taken als onderwijs en zorg zullen komen. Een oplossing kan een hogere belasting voor vervuilers en voor hoge vermogen zijn. GroenLinks wil de belasting op inkomen uit vermogen net zo hoog belasten als de belasting op inkomen uit arbeid. Is de minister dat eens met GroenLinks?, vroeg Karimi. Het is volgens haar goed dat er een compensatiefonds komt voor de ontwikkelingslanden die gevolgen van klimaatcrisis ervaren, veroorzaakt door de westerse landen. In tijden van transitie en grote crises is leiderschap nodig. Karimi vroeg Kaag ten slotte te reflecteren op haar functioneren als minister van Financiën in deze roerige tijden.
Huishoudboekje op orde
Volgens senator Van Ballekom (VVD) betekent begrotingsbeleid kiezen, prioriteiten stellen en richting geven. Dat is ook nodig voor de toekomst. Na de coronacrisis is er nu een energiecrisis en oorlog in Oekraïne. Hij vroeg of - met dit in het achterhoofd - in deze Miljoenennota de juiste keuzes zijn gemaakt. Het risico dat we afstevenen op een financiële crisis is reëel. Over het energiesteunpakket voor het mkb zei Van Ballekom dat het toch niet zo kan zijn dat ondernemers bestraft worden voor het nemen van energiebesparende maatregelen. Met maatwerk valt de rekening ook positiever uit. Van Ballekom zei dat alles beter is dan iedereen compenseren. Nederland is op weg om van onze participatiemaatschappij een compensatiemaatschappij te worden. Er is nu sprake van een begroting met een open einde. De rekening komt volgend jaar te liggen bij de middengroepen. Dat is onaanvaardbaar voor de VVD. Terugkeer naar een ordelijk begrotingsproces is dringend noodzakelijk, zei Van Ballekom. Hij ziet een Miljoenennota vol beleidsintensiveringen. Je kunt wat de VVD betreft beter je huishoudboekje op orde hebben: uitgaven niet ongedekt laten, schuld niet laten oplopen en regels afspreken voor een houdbaar begrotingsbeleid.
Maatschappelijk debat over toekomst euro
Senator Van der Linden (Fractie-Nanninga) sprak over de inflatie. Vorig jaar betoogde hij al dat de hoge inflatie langdurig zou zijn. Het inflatiemonster was al los voor de invasie van Rusland in Oekraïne. De oorzaak is het te veel bijdrukken van geld de afgelopen jaren. De oorlog is slechts een katalysator. Gevolg van de inflatie is dat eerst de meest kwetsbaren worden geraakt. Inmiddels worden steeds meer mensen geraakt. Recessie is het enige logische gevolg nu. We zitten nu in het oog van de storm waarbij het onduidelijk is hoe lang deze recessie gaat duren, aldus Van der Linden. Hij vroeg de minister of zij het eens is met de analyse dat we aan de vooravond staan van een diepe recessie. Nederland staat er op dit moment nog redelijk voor om deze recessie het hoofd te bieden. De Fractie-Nanninga maakt zich zorgen over de gevolgen voor de zuidelijke lidstaten van de Europese Unie. Het hervormen van de economieën van de zuidelijke lidstaten is een illusie gebleken. Binnenkort krijgen we de rekening gepresenteerd, zei Van der Linden. Erkent de minister dat bij de invoering van de euro weeffouten zijn gemaakt, en zo ja, welke, vroeg hij. Hij vroeg de minister tot besluit of zij bereid is een fundamenteel maatschappelijk debat te faciliteren over de toekomst van de euro.
Vernieuw de Nederlandse economie
Senator Van Kesteren (CDA) zei dat het de taak van de overheid is om in buitengewone omstandigheden in de bres te springen voor de burgers. Dat gebeurt nu en het CDA steunt dit. Hij vroeg of het beleid voor 2023 op dezelfde manier het jaar erna kan worden voortgezet. Arbeidsmigratie als recept voor het personeelstekort is niet vol te houden. Werkgevers moeten anders naar de arbeidsmarkt gaan kijken en arbeidsvoorwaarden moeten daarop worden aangepast. De overheid moet ervoor zorgen dat werken loont, dat mensen genoeg verdienen om van te leven. Is het kabinet bereid de vereiste maatregelen te nemen, vroeg Van Kesteren. Het huidige belastingstelsel is daarop niet toegerust en loopt vast. Hoe gaan wij om met de klimaatverandering en de te verwachten stijging van de zeespiegel? We willen de burger bestaanszekerheid bieden, aldus Van Kesteren. Het CDA is van mening dat de regering een duidelijke strategie moet hebben waarop burgers moeten kunnen vertrouwen. Dat kan volgens Van Kesteren door de Nederlandse economie te vernieuwen. Naast de lange termijn is er voor de korte termijn ook een beter economische klimaat voor ondernemers nodig. Het lijkt wel of het niemand iets kan schelen dat Shell en Unilever uit Nederland zijn verdwenen, zei Van Kesteren. De Nederlandse economie is gebouwd op een balans tussen grote, middelgrote en kleine ondernemingen.
Stoppen met rondpompen van toeslagen
Senator Crone (PvdA) zei dat het kernprobleem is dat het kabinet geen visie heeft, dat de strategie niet duidelijk is. De overheid levert niet meer wat mensen verwachten. Daarom haken mensen af, betoogde hij. Er gaat veel geld naar allerlei fondsen, maar die fondsen worden niet benut. Volgens de PvdA worden de marktwerking en de welvaartsparadox overschat. Met de welvaartsparadox bedoelt Crone de gedachte 'we zijn rijker, dus mensen kunnen het zelf betalen'. Dat is een sprookje volgens de PvdA. We zijn dit gaan compenseren met toeslagen. Op dit moment zijn 8 miljoen mensen daarvan afhankelijk. Het zou een enorme winst zijn als het rondpompen van de toeslagen wordt gestopt, aldus Crone. Overheidsbedrijven kunnen rendabel zijn. Duurder hoeft het niet te zijn. Ook de lastendruk kan omhoog, zie Crone. Op dit moment bestaat maar een klein deel van de belastinginkomsten uit ecotaksen. Dat is toch bijzonder omdat dit kabinet juist voorstander is van ecotaksen. Crone stelde verder voor om bijvoorbeeld bij energiebedrijven te werken met standaardcontracten voor particulieren, zoals dat in de Verenigde Staten gebeurt. Hij verwacht dat ook de Nederlandse overheid dergelijke contracten kan voorschrijven.
Patriarchaat uit de begroting
Senator Backer (D66) zei dat zijn fractie het kabinetsbeleid steunt. Als je het hele pakket overziet dan slaagt de regering er in om - zoals het motto van het kabinet luidt - om te zien naar elkaar. Maar schuiven we niet te veel door naar de volgende generatie, vroeg Backer. Uitgaven kunnen niet onbeperkt groeien. Het is volgens D66 tijd om het patriarchaat uit de rijksbegroting te laten verdwijnen. Met patriarchaat wordt een maatschappijvorm bedoeld waarin mannen de dominante rol hebben. Backer pleit er voor om meer te doen aan gendergelijkheid, zoals het verkleinen van de loonkloof tussen man en vrouw en de onevenwichtige verdeling op topposities. Volgens hem kan gender budgeting hierbij behulpzaam zijn. Hij vroeg de minister hoe dit kan worden versterkt in de Nederlandse begroting en hoe Nederland kan leren van landen die dit al doen, zoals Canada. De arbeidsdeelname van vrouwen stijgt namelijk niet. Gender budgeting is een manier van kijken naar zaken die altijd zijn geweest zoals ze zijn geweest, om zo arbeidspotentieel vrij te maken. Ook Backer ging in op de brede welvaart als afwegingskader voor beleid. Hij vroeg de minister welke verdere stappen het kabinet richting de toekomst zet op dit punt.
Tijd voor een kabinetscrisis
Volgens senator Van Strien (PVV) redt Nederland iedereen in de wereld behalve Nederland en de Nederlanders. Onze gas- en elektriciteitsprijzen zijn inmiddels de hoogste van Europa. De tuinbouw en de bakkers staan inmiddels aan de afgrond. Honderdduizenden gezinnen leven op de rand van de afgrond. Is er een plan om weer terug te gaan naar de gulden als het hele Europese systeem instort, vroeg Van Strien. Wat de PVV betreft kan de minister de miljarden voor de stikstofcompensatie beter besteden. Hij wees er vervolgens op dat Nederland met 1% per jaar groeit door migratie. Wat is de toekomstvisie van het kabinet? Al die immigranten moeten immers ook gehuisvest worden en daaruit volgt de woningcrisis, aldus Van Strien. Ook hier ziet hij dat het redden van de wereld belangrijker is dan het redden van Nederland. Over de pensioenen zei hij dat deze 14 jaar lang niet geïndexeerd zijn terwijl de koopkracht wel terug liep. Waarom wordt er nog steeds niet adequaat geïndexeerd bij de huidige hoge inflatie, vroeg hij de minister. Het kabinet sleurt ons van crisis naar crisis. Het wordt tijd dat het kabinet wordt getrakteerd op de enige terechte crisis: een kabinetscrisis, besloot Van Strien.
Overheid kan niet alle tegenslagen compenseren
Volgens senator Talsma (ChristenUnie) is het aantal crises overweldigend en is er veel geld uitgetrokken voor crisismaatregelen. Er ligt een ongeëvenaard compensatiepakket voor. Dat neemt niet weg dat de ChristenUnie-fractie zich geen zorgen maakt. Lage inkomens profiteren het meest van de compensatie, maar zij worden dan ook het hardst geraakt. Talsma verwacht dat de grote klappen na 2023 zullen vallen. Kunnen we ons dan deze compensatiemaatregelen blijven permitteren, vroeg hij de minister. Ook wilde hij weten of er al dekking is gevonden voor het tijdelijk energieplafond. Dat kan niet te lang wachten, dat hoort bij een ordentelijk begrotingsproces, aldus Talsma. We moeten durven stellen dat de compensatiemaatschappij tijdelijk is en de grenzen daarvan snel in zicht zijn. De overheid kan niet alle tegenslagen compenseren, ook de maatschappij zelf is aan zet, betoogde hij. Nederland moet de regie houden over de energie-infrastructuur. Nationalisering van energiemaatschappijen gaat de ChristenUnie te ver, maar het intensiveren van staatsdeelname kan wel. Talsma ging tot slot in op de zorgen van zijn fractie over de schaarste van personeel. De arbeidsmarkt kan dit allemaal niet aan.
Vermogensongelijkheid aanpakken
Senator Van Apeldoorn (SP) vroeg waar hij eigenlijk 'ja' tegen zegt als de Kamer 'ja' zegt tegen het energieplafond. Het is volgens hem een miljardencheque voor het bedrijfsleven. De bezuinigingen op de zorg hangen boven de markt. Had er niet beter eerder ingegrepen kunnen worden, zoals de SP vorig jaar heeft bepleit, vroeg hij. Hoe denkt de minister de energiearmoede de komende jaren structureel aan te pakken? Het kabinet heeft een aantal goede maatregelen genomen, maar het is nog onvoldoende, aldus Van Apeldoorn. Intussen is de koopkrachtcrisis niet de enige crisis waar de mensen mee worden geconfronteerd. De politiek moet bereid zijn om de vraag waardoor dit komt onder ogen te zien. Volgens de SP komt dit door 30 jaar liberalisering van de markt. Er is te veel vertrouwd op de markt. Er is een grote kloof tussen de kleine bezittende klasse en de grote groep die nauwelijks vermogen heeft, en soms zelfs alleen maar schulden. Hier past geen politiek van kleine stapjes, betoogde Van Apeldoorn. Als we vermogensongelijkheid echt aanpakken, is er meer geld om te investeren in de samenleving, zei hij. In tijden van crisis is solidariteit essentieel. Wat de SP betreft, vraagt dit om een grotere bijdrage van grootverdieners. Deze regering is vooral bezig met pleisters plakken, zei Van Apeldoorn tot besluit.
Kerstpakket voor armste inkomens
Volgens senator Prast (PvdD) gaat er van de compensatie van de energiekosten meer naar de allerrijkste Nederlanders dan naar de allerarmsten. Haar fractie heeft hier moeite mee. Volgens Prast kan dit doelmatiger, doeltreffender én rechtvaardiger. Bovendien kan het energieneutraler. Ze wees op de overheidscampagne 'zet de knop om', waar mensen worden gestimuleerd om de thermostaat lager te zetten en andere maatregelen te nemen om warm te blijven. Maatregelen die geld kosten dat sommige mensen niet hebben. Prast vroeg of de regering bereid is een kerstpakket cadeau te doen aan de armste inkomens met daarin bijvoorbeeld tochtstrippen en voetenwarmers. De PvdD vroeg de minister toe te zeggen dat er geen bezuinigingen op de zorg, het onderwijs en het openbaar vervoer komen.
Bestaanszekerheidscrisis
Net als andere Kamerleden wees ook senator Van Rooijen (50PLUS) erop dat er momenteel sprake is van een optelsom van een heleboel crises tegelijkertijd, inclusief een bestaanszekerheidscrisis. Hij ziet een ongekend hoge stijging van de rente. Het is geen overbodige luxe om alle kabinetsplannen te onderwerpen aan een nieuwe doorrekening gezien de huidige rente, aldus Van Rooijen. Met een incidentele verbetering - het energieplafond - verhult het kabinet volgens hem structurele verslechteringen. Dat is gewiekst, zei hij. De Eerste Kamer heeft zich onlangs duidelijk uitgesproken voor een alternatieve dekking van de IAOW. Hij vroeg de minister wat er gebeurt met die uitspraak. Van Rooijen zag er dit keer van af om verder over pensioenen te spreken. Wel zei hij kort dat de pensioenen één van de belangrijkste bestaanszekerheidspijlers van Nederland zijn. Hopelijk blijft dat zo in de toekomst, besloot hij.
Inflatie van het woord 'crisis'
Senator Schalk (SGP) zei dat zijn fractie zich zorgen maakt over hoe momenteel met begrotingsregels wordt omgegaan. Er is sprake van inflatie van het woord 'crisis', we rennen van crisis naar crisis. En de overheid springt bij alle crises bij. Kan er niet ook een doenvermogenstoets worden gedaan bij de overheid om te zien of het wel haalbaar is om bij elke crisis bij te springen, vroeg Schalk. Ook wilde hij weten wat de regering doet om een breed gedeelde wens van de Eerste en Tweede Kamer uit te voeren over de Tegemoetkoming Energiekosten (TEK) voor mkb'ers. Schalk wees er verder op dat eenverdieners nog steeds meer inkomstenbelasting betalen dan tweeverdieners. Hij vroeg of de minister het met hem eens is, dat dit ongelijke behandeling is. Is de regering bereid te werken aan het verlagen van de inkomstenbelastingen voor lage en midden inkomens, wilde hij verder weten. Schalk eindigde met complimenten voor het kabinet voor de substantiële verhoging van de begroting van het ministerie van Defensie.
Stop met lapmiddeltjes
Volgens senator Otten (Fractie-Otten) is vereenvoudiging van het toeslagenstelsel nodig. Dat zeggen hij en andere Kamerleden al langer, maar zij krijgen steeds het antwoord dat de Belastingdienst dit niet aankan. Otten deed in het debat een oproep om te stoppen met het maken van rapporten en met vergaderen. Om zo met de Belastingdienst aan de slag te gaan, zodat het weer de beste belastingdienst ter wereld wordt. Volgens hem probeert dit kabinet de antieke machinerie met lapmiddeltjes aan de gang te houden. Naar aanleiding van uitspraken van Koningin Máxima over digitale valuta nog voordat het parlement hierover gesproken heeft, wilde Otten weten of Kaag ministerieel verantwoordelijk is. Wat vindt zij ervan dat de koningin zich over dergelijke controversiële onderwerpen uitlaat, vroeg hij. Otten deed een beroep op het kabinet om concrete stappen te nemen om naderend economisch onheil af te wenden door creatiever te denken.
Kabinet moet excuses aanbieden voor box 3
Senator Frentrop (Fractie-Frentrop) zei dat de regering artikel 1 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) heeft overtreden, namelijk de verplichting tot eerbiediging van de rechten van de mens. Volgens Frentrop wijst Nederland vaak naar andere landen, maar met de vermogensrendementsheffing in box 3 is dit bewust met voeten getreden. Frentrop wil aannemen dat de regering te goeder trouw heeft gehandeld, maar dan zouden er toch excuses moeten worden aangeboden. Hij vroeg of de regering bereid is dat alsnog te doen aan de mensen die de afgelopen jaren ten onrechte vermogensheffing hebben betaald. Bovendien is de regering maar ten dele bereid schade te vergoeden. Alleen de mensen die de zaak bij de Hoge Raad hebben aangekaart krijgen een vergoeding, de anderen niet. De eerste reden om dat niet te doen is omdat het veel geld is. Het gaat om 4 miljard euro ten onrechte verkregen inkomsten. Die moeten gewoon worden teruggegeven, aldus Frentrop. Het is een morele verplichting. Het kan toch niet zo zijn dat mensen die een vermogen hebben opgebouwd slechter worden behandeld dan mensen die dat niet hebben, besloot hij zijn betoog.
Toeslagennorm verhogen
Senator Raven (OSF) sloot zich aan bij het pleidooi van Frentrop. De huidige prijsstijgingen worden volgens hem vrijwel volledig veroorzaakt door de oorlog in Oekraïne. Door gestegen energieprijzen zijn andere prijzen ook gestegen. Daarom is er volgens hem geen sprake van inflatie, omdat alle prijsstijgingen te herleiden zijn tot de gestegen energieprijzen. Raven vroeg of de draconische rentemaatregelen van de centrale banken wel te rechtvaardigen zijn. Vertrouwen we niet te veel op deskundigen, moeten we niet meer op onze intuïtie vertrouwen, wilde hij weten. Het rentemiddel moet volgens Raven zeer terughoudend worden ingezet. Hij pleitte er verder voor om geen stappen te zetten die in 2023 eenmalig problemen oplossen. De armoedeval is groot. Door meer loon komen mensen boven de toeslagennorm, waardoor ze in de problemen komen. Daarom moet de toeslagennorm worden verhoogd, aldus Raven.
Rampjaar
Volgens senator Dessing (FVD) beleven we een rampjaar. Dat vraagt om een nog breder perspectief dan gebruikelijk. We moeten vooral vaststellen wat de regering niet moet doen. Sinds de invoering van het algemeen kiesrecht heeft de regering zich beziggehouden met financiële herverdeling. Deze machine komt nu aan het einde van zijn levensduur, volgens Dessing. Hij ziet alleen nog bijeffecten. Het huidige begrotingsbeleid dooft elke ambitie en maakt Nederland wereldkampioen parttime werken. Het besteedbaar inkomen van huishoudens staat al bijna 40 jaar stil. Dessing zei dat wanneer het beleid van de regering is om mensen dingen te verbieden of te verplichten, je geen samenleving krijgt van vrije mensen. De politiek zou in dienst moeten staan van de burgers en niet andersom. Daarom is FVD tegen de systematiek van financiële plafonds, besloot Dessing
Beantwoording door de minister en de staatssecretarissen
Minister Kaag van Financiën zei dat het historische pakket maatregelen dat het kabinet op Prinsjesdag presenteerde gericht was op de koopkrachtversterking en dat dit pakket gedekt was. Het energieprijsplafond is pas daarna gekomen. De structuur van onze economie is stevig. Volgens de minister gaat de economie van de toekomst ook over de arbeidsmarkt van de toekomst. Daarvoor is een integrale aanpak nodig. Het kabinet is daarmee bezig. Verder zei Kaag dat het kabinet niet voorsorteert op bezuinigingen, maar dat ze ook niet worden uitgesloten. Over de manier waarop het kabinet de brede welvaart verder meeneemt in de begroting en gender budgeting zal de minister een brief sturen naar de Kamer.
Staatssecretaris Van Rij van Fiscaliteit en Belastingdienst zei dat dit kabinet het eerste kabinet is dat de verschillen tussen box 1 en 2 heeft teruggebracht om er meer evenwicht in te brengen. Als je geen toeslagen meer wilt, zei Van Rij, en mensen moeten kunnen leven van wat zij verdienen, dan zou je meer belastingschijven moeten invoeren. Het is een alternatief dat goed moet worden uitgewerkt. De vermogensrendementsheffing in box 3 is begonnen met wetgeving die verkeerd was. Toen de fout bleek, is binnen een half jaar gezorgd voor vergoeding van de groep mensen die bezwaar hebben gemaakt. Het is een misvatting dat iedereen geld terug zou krijgen. Dat was ook niet de uitspraak van de Hoge Raad.
Staatssecretaris De Vries van Douane en Toeslagen ging in op twee belangrijke hervormingen: die van de kinderopvangtoeslag en de huurtoeslag. Ook kijkt het kabinet wat er nog verbeterd kan worden binnen het toeslagenstelsel. Het kabinet is verder bezig om de dienstverlening te verbeteren. Uiteindelijk wil het kabinet het toeslagenstelsel afschaffen. Dat gaat nog niet in deze kabinetsperiode lukken, omdat het effect zal hebben in de portemonnee van mensen. Daarom is zorgvuldigheid belangrijk. Tot slot zij de staatssecretaris dat het kabinet nog wel een paar jaar nodig heeft om alle slachtoffers van de toeslagenaffaire te compenseren.
Deel dit item: