Eén keer per jaar houdt de Eerste Kamer, net als de Tweede Kamer, Algemene politieke beschouwingen (Apb). Hier bespreken de Kamer en de regering de hoofdlijnen van het regeringsbeleid (de Rijksbegroting) voor het volgende jaar, zoals die op Prinsjesdag zijn gepresenteerd.
De Eerste Kamer is medewetgever en controleur van de regering. Dit is bij de Apb goed te zien. De Eerste Kamerfracties geven bij monde van de fractievoorzitters hun visie op de regeringsplannen uit de Miljoenennota en de troonrede. In moties kunnen fracties oproepen tot wijzigingen van het beleid. De minister-president verdedigt namens de regering de plannen.
Bij de Algemene politieke beschouwingen wordt een vaste sprekersvolgorde aangehouden. Eerst komt de fractievoorzitter van de grootste oppositiepartij aan het woord, gevolgd door de fractievoorzitter van de grootste regeringsfractie. Dit gaat zo om en om door in volgorde van fractiegrootte.
De Algemene politieke beschouwingen 2022 in de Eerste Kamer vonden plaats op 18 oktober 2022 en 1 november 2022.
Tijdens de eerste termijn van de kant van de Kamer op 18 oktober 2022 zijn door het lid Van Hattem (PVV) twee ordevoorstellen gedaan waarover hoofdelijk is gestemd.
Het voorstel dat het lid Faber-Van de Klashorst (PVV) per direct weer aan de Algemene politieke beschouwingen kon deelnemen is met 10 stemmen voor (PVV, Fractie-Frentrop, Fractie-Otten en FVD) en 60 stemmen tegen (de overige fracties) verworpen
Het voorstel om de Algemene politieke beschouwingen te schorsen is met 5 stemmen voor (PVV) en 60 stemmen tegen (de overige fracties) verworpen.
Tijdens de voortzetting van de Algemene politieke beschouwingen op 1 november 2022 zijn 21 moties ingediend. Over 20 moties is bij zitten en opstaan gestemd. 1 motie was tijdens het debat ingetrokken.
De Eerste Kamer had op 27 september 2022 een ordevoorstel met betrekking tot de aanwezigheid van de minister voor Klimaat en Energie en de minister voor Natuur en Stikstof bij de Apb 2022 na hoofdelijke stemming met 18 stemmen voor (SGP, PVV, Fractie-Otten, SP, PvdD en 50PLUS) en 54 stemmen tegen (CDA, VVD, D66, ChristenUnie, GroenLinks, PvdA, OSF, Fractie-Nanninga, Fractie-Frentrop en FVD) verworpen.
De Eerste Kamer heeft op 28 september 2021 besloten de Algemene politieke beschouwingen 2021 pas te houden zodra er een nieuw kabinet is gevormd. In plaats van Algemene politieke beschouwingen vond er op 15 februari 2022 in de Eerste Kamer een debat naar aanleiding van de regeringsverklaring van het kabinet-Rutte IV plaats.
Tijdens het debat zijn veertien moties ingediend. De stemmingen over dertien moties vonden plaats op 22 februari 2022.
In verband met de ontvangst van de brief van de minister van Financiën van 11 maart 2022 met een reactie op de aangenomen moties met budgettaire gevolgen (EK 35.788, R) vond op 15 maart 2022 een heropening van het debat met een derde termijn plaats. Tijdens deze heropening zijn drie moties ingediend. De stemmingen over deze moties vinden plaats op 22 maart 2022.
Om een motie over de AOW in te kunnen dienen heeft het lid Van Rooijen (50PLUS) Eerste Kamer op 7 juni 2022 toestemming gevraagd voor het houden van een vierde termijn van het debat naar aanleiding van de regeringsverklaring. De Kamer heeft die toestemming verleend en de heropening van het debat vindt plaats op 28 juni 2022.
De Eerste Kamer heeft op 28 september 2021 gestemd over een drietal ordevoorstellen over de Algemene politieke beschouwingen 2021:
Het op 14 september 2021 gedane ordevoorstel van het lid Jorritsma-Lebbink (VVD) om de Algemene politieke beschouwingen niet te houden op de oorspronkelijke voorziene datum 2 november 2021 is na hoofdelijke stemming met 33 stemmen voor (VVD, CDA, D66, ChristenUnie en GroenLinks) en 29 stemmen tegen (SP, 50PLUS, Fractie-Nanninga, PVV, PvdA, FVD, SGP, Fractie-Otten en PvdD) aangenomen.
De OSF was niet aanwezig bij de stemming.
Het op 28 september 2021 gedane ordevoorstel van het lid Van Rooijen (50PLUS) om de Algemene politieke beschouwingen op 30 november 2021 te houden (eventueel op 7 december 2021) is na stemming bij zitten en opstaan verworpen.
Voor: SGP, Fractie-Nanninga, FVD, Fractie-Otten, SP, 50PLUS, PvdA, PVV en PvdD.
Tegen: CDA, VVD, GroenLinks, D66 en ChristenUnie.
De OSF was niet aanwezig bij de stemming.
Het op 14 september 2021 gedane ordevoorstel van het lid Jorritsma-Lebbink om de Algemene politieke beschouwingen te houden zodra er een nieuw kabinet is gevormd is na stemming bij zitten en opstaan aangenomen.
Voor: SGP, CDA, Fractie-Nanninga, FVD, VVD, GroenLinks, SP, D66, PVV, PvdD en ChristenUnie.
Tegen: Fractie-Otten, 50PLUS en PvdA.
De OSF was niet aanwezig bij de stemming.
Kijk voor een impressie naar een informatiefilmpje over de Apb.