Het Europees Parlement,

–  gelet op de artikelen 16 en 218 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, artikel 6 van het EU-Verdrag, het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, met name artikel 8, en het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, met name de artikelen 6, 8 en 13,

–  gezien de mededeling van de Commissie van 21 september 2010 over de algemene aanpak van de doorgifte van passagiersgegevens (Passenger Name Record - PNR) aan derde landen (COM(2010)0492),

–  gezien de aanbeveling van de Commissie aan de Raad om machtiging te verlenen voor het openen van onderhandelingen over een overeenkomst tussen de Europese Unie en Australië inzake de doorgifte en het gebruik van PNR-gegevens met het oog op het voorkomen en bestrijden van terrorisme en andere ernstige grensoverschrijdende misdaad,

–  gezien de aanbeveling van de Commissie aan de Raad om machtiging te verlenen voor het openen van onderhandelingen over een overeenkomst tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten van Amerika inzake de doorgifte en het gebruik van PNR-gegevens met het oog op het voorkomen en bestrijden van terrorisme en andere ernstige grensoverschrijdende misdaad,

–  gezien de aanbeveling van de Commissie aan de Raad om machtiging te verlenen voor het openen van onderhandelingen over een overeenkomst tussen de Europese Unie en Canada inzake de doorgifte en het gebruik van PNR-gegevens met het oog op het voorkomen en bestrijden van terrorisme en andere ernstige grensoverschrijdende misdaad,

–  gezien de aanbeveling van de Commissie aan de Raad om machtiging te verlenen voor het openen van onderhandelingen over een overeenkomst tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten van Amerika inzake de bescherming van persoonsgegevens bij doorgifte en verwerking daarvan met het oog op het voorkomen, onderzoeken, opsporen of vervolgen van strafbare feiten, waaronder terrorisme, in het kader van de politiële en justitiële samenwerking in strafzaken,

–  onder verwijzing naar zijn vorige resoluties over het PNR-vraagstuk EU-VS, met name zijn resoluties van 5 mei 2010 over de opening van onderhandelingen over overeenkomsten inzake persoonsgegevens van passagiers (PNR-gegevens) met de Verenigde Staten, Australië en Canada(1), van 13 maart 2003 over de overdracht van persoonsgegevens door luchtvaartmaatschappijen bij transatlantische vluchten(2), en van 9 oktober 2003 over de overdracht van persoonsgegevens door luchtvaartmaatschappijen bij transatlantische vluchten: de stand van zaken bij de onderhandelingen met de VS(3), en van 31 maart 2004 over het ontwerpbesluit van de Commissie ter vaststelling van een passend beschermingsniveau voor gegevens van persoonlijke aard in de bestanden van vliegtuigpassagiers (PNR) die naar het Bureau douane en grensbescherming van de Verenigde Staten worden doorgezonden(4), zijn aanbeveling van 7 september 2006 aan de Raad betreffende de onderhandelingen over een overeenkomst met de Verenigde Staten van Amerika inzake het gebruik van persoonsgegevens van passagiers (Passenger Name Records - PNR) voor het voorkomen en bestrijden van terrorisme en grensoverschrijdende criminaliteit, met inbegrip van georganiseerde criminaliteit(5), zijn resolutie van 14 februari 2007 over SWIFT, de PNR-overeenkomst en de transatlantische dialoog over deze kwesties(6), en zijn resolutie van 12 juli 2007 over de PNR-overeenkomst met de Verenigde Staten van Amerika(7),

–  gezien het verzoek om goedkeuring van de sluiting van de Overeenkomst tussen de EU en de VS inzake de verwerking en overdracht van persoonsgegevens van passagiers (PNR-gegevens) door luchtvaartmaatschappijen aan het Ministerie van Binnenlandse Veiligheid van de Verenigde Staten van Amerika(8) en van de sluiting van de Overeenkomst tussen de EU en Australië inzake de verwerking en overdracht van persoonsgegevens van passagiers (PNR-gegevens) uit de EU door luchtvaartmaatschappijen aan de Australische douane(9),

–  gezien het advies van de Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming inzake de mededeling van de Commissie over de algemene aanpak van de doorgifte van PNR-gegevens aan derde landen,

–  gelet op artikel 110, lid 2, van zijn Reglement,

A.  overwegende dat het Verdrag van Lissabon tot wijziging van het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap op 1 december 2009 in werking is getreden,

B.  overwegende dat het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie op 1 december 2009 met de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon bindend is geworden,

C.  overwegende dat de Commissie op 26 mei 2010 een aanbeveling heeft ingediend bij de Raad om machtiging te verlenen voor het openen van onderhandelingen over een overeenkomst tussen de EU en de VS inzake de bescherming van persoonsgegevens bij doorgifte en verwerking daarvan met het oog op het voorkomen, onderzoeken, opsporen of vervolgen van strafbare feiten, waaronder terrorisme, in het kader van de politiële en justitiële samenwerking in strafzaken,

D.  overwegende dat het Parlement, vanwege de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon, wordt verzocht de overeenkomsten tussen de EU en respectievelijk de VS en Australië over de overdracht van PNR-gegevens goed te keuren, met het oog op de sluiting van deze overeenkomsten,

E.  overwegende dat het Parlement op 5 mei 2010 heeft besloten de stemming over het verzoek tot goedkeuring van de overeenkomsten met de VS en Australië op te schorten,

F.  overwegende dat de mededeling van de Commissie over de algemene aanpak van de doorgifte van PNR-gegevens aan derde landen, evenals de aanbevelingen van de Commissie aan de Raad om machtiging te verlenen tot het openen van onderhandelingen tussen de EU en Australië, Canada en de VS, belangrijke elementen bevatten uit de desbetreffende resoluties van het Europees Parlement,

G.  overwegende dat de overeenkomst tussen de EU en Canada over de overdracht van PNR-gegevens niet langer geldig is, vanwege het verlopen van de beschikking betreffende passende bescherming in september 2009, en dat de overdracht van PNR-gegevens sindsdien heeft plaatsgevonden op basis van unilaterale verplichtingen door Canada aan de lidstaten,

H.  overwegende dat andere derde landen reeds om de overdracht van PNR-gegevens hebben verzocht of hebben aangekondigd dit op korte termijn te zullen doen,

I.  overwegende dat in het huidige digitale tijdperk gegevensbescherming, het recht op eigen beeldvorming, persoonsrechten en het recht op privacy waarden met een steeds belangrijkere rol zijn geworden, en dat deze dan ook met bijzondere aandacht moeten worden beschermd,

J.  overwegende dat, in een wereld waar mobiliteit essentieel is, betere veiligheid en verhoogde inspanningen ter bestrijding van ernstige misdaad en terrorisme gepaard moeten gaan met een meer doeltreffende, doelgerichte en snellere uitwisseling van gegevens, zowel binnen Europa als wereldwijd,

1.  bevestigt nogmaals dat het vastberaden is terrorisme en georganiseerde en grensoverschrijdende misdaad te bestrijden, en dat het er tegelijkertijd van overtuigd is dat de burgerlijke vrijheden en de grondrechten, met inbegrip van het recht op privacy, eigen beeldvorming en gegevensbescherming, moeten worden beschermd; herbevestigt dat noodzaak en evenredigheid, zoals bedoeld in artikel 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en in de artikelen 7 en 8 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, grondbeginselen zijn voor een doeltreffende bestrijding van het terrorisme;

2.  is ingenomen met de mededeling van de Commissie over de algemene aanpak van de doorgifte van PNR-gegevens aan derde landen;

3.  is verheugd over de aanbeveling van de Commissie aan de Raad om machtiging te verlenen voor het openen van onderhandelingen over een overeenkomst tussen de EU en Australië, Canada en de VS inzake de doorgifte en het gebruik van PNR-gegevens met het oog op het voorkomen en bestrijden van terrorisme en andere ernstige grensoverschrijdende misdaad; is ingenomen met het besluit van de Raad alle onderhandelingen tegelijkertijd te openen, maar erkent ook dat de lengte van de onderhandelingen kan verschillen;

4.  benadrukt het belang van de geest van samenwerking tussen de EU en de VS, Canada en Australië in de bestrijding van terrorisme wereldwijd, en dringt er bij de EU en de VS, Canada en Australië op aan te blijven samenwerken teneinde de dreiging van het terrorisme verder terug te dringen;

5.  herinnert eraan dat de overeenkomsten zijn bedoeld om ervoor te zorgen dat de doorgifte van gegevens in overeenstemming is met de Europese normen voor gegevensbescherming; benadrukt daarom dat de rechtsgrond artikel 16 van het VWEU moet omvatten;

6.  wijst erop dat evenredigheid een grondbeginsel blijft van het beleid inzake gegevensbescherming en dat alle overeenkomsten en beleidsmaatregelen op juridische evenredigheid moeten worden getoetst, waarbij moet worden aangetoond dat zij gericht zijn op de in de verdragen omschreven doelstellingen, en niet verder gaan dan wat nodig is om deze doelstellingen te bereiken; herhaalt zijn verzoek aan de Commissie om feitelijk bewijs dat het vergaren, opslaan en verwerken van PNR-gegevens noodzakelijk is voor alle genoemde doeleinden; herhaalt tevens zijn verzoek aan de Commissie om alternatieven met een minder indringend karakter te onderzoeken;

7.  herhaalt zijn standpunt dat PNR-gegevens in geen enkel geval mogen worden gebruikt voor datamining of profilering; verzoekt de Commissie in dit verband opnieuw te verduidelijken wat in de context van PNR de verschillen zijn tussen de concepten „risicobeoordeling” en „profilering”;

8.  onderstreept dat het ten volle moet worden geïnformeerd over alle PNR-gerelateerde ontwikkelingen om een besluit te kunnen nemen over het verlenen van goedkeuring voor de overeenkomsten waarover wordt onderhandeld; verzoekt de Commissie en de Raad daarom met klem om volledige duidelijkheid te verschaffen over de stand van zaken met betrekking tot de bilaterale overeenkomsten en de memorandums van overeenstemming tussen de lidstaten en de VS inzake de uitwisseling van gegevens over wetshandhaving en inzake deelname aan het Amerikaanse programma voor visumontheffing en aan het „One Stop Security”-programma;

9.  benadrukt dat bilaterale memorandums van overeenstemming tussen de lidstaten en de VS, naast onderhandelingen tussen de EU en de VS, in strijd zijn met het beginsel van loyale samenwerking tussen de EU-instellingen; verzoekt de Raad met klem om aanvullende informatie en juridische duidelijkheid te bieden over de rechtsgrond en de bevoegdheid met betrekking tot memorandums van overeenstemming tussen de lidstaten en de VS over de uitwisseling van PNR-gerelateerde gegevens;

10.  onderschrijft de aanbeveling van de Commissie aan de Raad om machtiging te verlenen voor het openen van onderhandelingen over een overeenkomst tussen de EU en de VS inzake de bescherming van persoonsgegevens bij doorgifte en verwerking daarvan met het oog op het voorkomen, onderzoeken, opsporen of vervolgen van strafbare feiten, waaronder terrorisme, in het kader van de politiële en justitiële samenwerking in strafzaken; is voorstander van de aanpak van de Commissie wat betreft het toepassen van de kaderovereenkomst op alle huidige en toekomstige overeenkomsten van de EU of de lidstaten met de VS over de doorgifte en verwerking van persoonsgegevens met het oog op het voorkomen, onderzoeken, opsporen of vervolgen van strafbare feiten, waaronder terrorisme, in het kader van de politiële en justitiële samenwerking;

11.  wijst er met klem op dat de doelstellingen die zijn vastgesteld in de aanbeveling van de Commissie aan de Raad om machtiging te verlenen voor het openen van onderhandelingen over een overeenkomst tussen de EU en de VS inzake de bescherming van persoonsgegevens bij doorgifte en verwerking daarvan met het oog op het voorkomen, onderzoeken, opsporen of vervolgen van strafbare feiten, waaronder terrorisme, in het kader van de politiële en justitiële samenwerking in strafzaken, van essentieel belang zijn voor overeenkomsten over gegevensuitwisseling met de VS – evenals een tijdige opening van de onderhandelingen over afdwingbare rechten op het gebied van gegevensbescherming, overeenkomstig het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie en Richtlijn 95/46/EG;

12.  verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, de Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming en de regeringen en parlementen van de lidstaten, de regering van Canada, de regering van Australië, het Amerikaanse Congres en de regering van de Verenigde Staten van Amerika.

(1) PB C 281 E van 15.3.2011, blz. 70. (2) PB C 61 E van 10.3.2004, blz. 381. (3) PB C 81 E van 31.3.2004, blz. 105. (4) PB C 103 E van 29.4.2004, blz. 665. (5) PB C 305 E van 14.12.2006, blz. 250. (6) PB C 287 E van 29.11.2007, blz. 349. (7) PB C 175 E van 10.7.2008, blz. 564. (8) Voorstel voor een besluit van de Raad inzake de sluiting van de Overeenkomst tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten van Amerika inzake de verwerking en overdracht van persoonsgegevens van passagiers (PNR-gegevens) door luchtvaartmaatschappijen aan het ministerie van Binnenlandse Veiligheid van de Verenigde Staten van Amerika (PNR-overeenkomst 2007) (COM(2009)0702). (9) Voorstel voor een besluit van de Raad inzake de sluiting van de Overeenkomst tussen de Europese Unie en Australië inzake de verwerking en overdracht van persoonsgegevens van passagiers (PNR-gegevens) uit de EU door luchtvaartmaatschappijen aan de Australische douane (COM(2009)0701).